مقايسه مدل‌هاي پراكنش گونه‌اي (SDM) پارامتريك و غير پارامتريك در تعيين رويشگاه گونه‌هاي غالب مرتعي (مطالعه موردي: مراتع خط ريز)

Comparison of non-parametric and parametric species distribution models (SDM) in determining the habitat of dominant rangeland species (Case study: Khetteh Riz Rangelands)

اكولوژِيست‌ها و مديران محيط زيست به طور فزاينده‌اي مدل‌هاي پيش‌بيني را به عنوان وسيله‌اي براي بررسي الگوهاي پراكنش گونه‌اي تأكيد مي‌كنند. هدف تحقيق حاضر بررسي كارآمدي مدل خطي تعميم يافته (GLM) و مدل جمعي تعميم يافته (GAM) در تعيين روابط بين پوشش گياهي و عوامل محيطي در مراتع خطه ريز است. شاخص‌هاي محيطي مطالعه شده شامل خصوصيات خاك (15 مورد)، عوامل توپوگرافي (3 مورد) و عوامل اقليمي (3 مورد) بودند. نمونه‌برداري با روش طبقه‌بندي- تصادفي مساوي صورت گرفت. سه گونه غالب در منطقه عبارتند از Bromus tomentollus،Ferula ovina و Agropyron repens تشخيص داده شدند. نتايج نشان داد در مدل GLM براي گونهFerula ovina متغيرهاي فسفر و شيب تأثيرگذار بودند. براي گونه‌هاي Bromus tomentollus و Agropyron repens متغيرهاي رطوبت سالانه، بارندگي، سيلت، و شيب تأثير داشتند. در مدل GAM نيز در رابطه با گونهFerula ovina رطوبت در دسترس، سيلت و ماده آلي از عوامل تأثيرگذار بر پراكنش اين گونه بودند. براي گونهBromus tomentollus سيلت، پتاسيم، اسيديته و رطوبت سالانهدر پراكنش تأثير داشتند. همچنين متغيرهاي تأثيرگذار بر پراكنش گونه Bromus tomentollus در مدل GAM شيب و سيلت بوده‌اند. ارزيابي مدل با استفاده از ضرايب آماري سطح زير منحني (AUC) به ترتيب براي مدل‌هاي GLM و GAM 63 63/.و 70 /0 بودند كه نشان‌دهنده دقت مدل قابل قبول و خوب مي‌باشد.

Ecologists and environmental managers emphasize the use of predictive models to examine the species distribution patterns. The purpose of the present study was to investigate the efficiency of the generalized linear model (GLM) and generalized additive model (GAM) in determining the relationship between vegetation and environmental factors in Khetteh Riz Rangelands. Environmental factors studied included soil characteristics, topographic factors and climatic factors. A classified-random sampling was performed and three dominant species, Bromus tomentollus, Ferula ovina, and Agropyron repens, were identified. The results showed that in the GLM model for Ferula ovina species, the variables of phosphorus content and slope were effective. For species Bromus tomentollus and Agropyron repens, the variables of annual moisture, rainfall, silt, and slope were effective. In the GAM model, the available moisture, silt and organic matter were the factors affecting the distribution of Ferula ovina. The silt, potassium, pH, and annual moisture content were the factors affecting the distribution of Agropyron repens. In addition, slope and silt were the variables affecting the distribution of Bromus tomentollus in the GAM model. The values of AUC, calculated for the GLM (0.63) and GAM (0.70), indicate the accuracy of the model to be acceptable.