تأثير انواع روش ‌هاي خاك‌ورزي و مديريت بقاياي گياهي چغندرقند (Beta vulgaris) بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم (Triticum aestivum)

استفاده از سيستم‌هاي شخم حفاظتي و روش‌هاي مديريت بقاياي گياهي با تأثير مستقيم بر خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك مي‌توانند نقش مؤثري بر پايداري در توليد اكوسيستم‌هاي زراعي و كاهش مصرف نهاده‌ها داشته باشند. اين آزمايش در ايستگاه تحقيقات كشاورزي جلگه رخ خراسان رضوي در سال زراعي 93-1392 در زميني به مساحت 1/5 هكتار كه سال قبل به كشت چغندرقند اختصاص داشت، با استفاده از آزمايش كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار، به اجرا درآمد. سه سطح شيوه‌هاي مختلف خاك‌ورزي شامل: شيوه متداول خاك‌ورزي، شخم كاهش يافته و بدون شخم به‌عنوان كرت‌هاي اصلي و سه تيمار مديريت بقاياي گياهي شامل بدون بقايا، حفظ 30 و 60 درصد بقاياي چغندرقند به‌عنوان كرت‌هاي فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه اثر تيمارهاي مختلف خاك‌ورزي بر ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله و شاخص برداشت معني‌دار نبود. از طرف ديگر اثر اين تيمارها بر عملكرد بيولوژيك، وزن دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملكرد دانه معني‌دار بود. بيشترين و كمترين عملكرد دانه گندم به‌ترتيب در تيمارهاي بدون خاك‌ورزي و خاك‌ورزي متداول به‌ترتيب با 5/34 و 3/50 تن در هكتار به‌دست آمد. مديريت بقاياي گياهي بر هيچ‌يك از صفات مورد مطالعه تأثير معني‌داري نداشت. به‌طور كلي، با كاهش ميزان عمليات خاك‌ورزي عملكرد بيولوژيك افزايش يافت اما حفظ بقاياي گياهي چغندرقند تأثيري بر عملكرد بيولوژيك گندم نداشت.