اثر مقادير مختلف نيتروژن بر فنولوژي، شاخص‌هاي رشدي و عملكرد دو رقم عدس در شرايط ديم مشهد

به‌منظور بررسي اثر مقادير مختلف نيتروژن بر صفات فنولوژيك و شاخص‌هاي رشدي دو رقم عدس ديم، آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال زراعي 95-1394 اجرا گرديد. فاكتور اصلي اين آزمايش سطوح مختلف كود نيتروژن از منبع اوره (صفر، ۴۰ و 80 كيلوگرم در هكتار) و فاكتور فرعي شامل دو رقم عدس ديم (بيرجند و رباط) بود. نتايج نشان داد كه مصرف 40 كيلوگرم كود اوره در هكتار منجر به افزايش معني‌دار دوره رشد رويشي و زايشي نسبت به تيمار عدم مصرف كود اوره و كل دوره رشد در مقايسه با ساير سطوح كود اوره براساس تعداد روز و درجه روز رشد گرديد. دوره كاشت تا سبز شدن، رشد رويشي، زايشي و كل دوره رشد رقم بيرجند براساس تعداد روز و درجه روز رشد به‌طور معني‌داري بيشتر از رقم رباط بود. هم‌چنين نتايج نشان داد كه حداكثر شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشك در تيمار 40 كيلوگرم كود اوره در هكتار به‌دست آمد كه منجر به حداكثر سرعت رشد محصول و كسب حداكثر عملكرد دانه و بيولوژيك (به‌ترتيب ۱۲/۲۹۴ و ۱۷/۲۲۸۶ كيلوگرم در هكتار) در اين تيمار گرديد. رقم بيرجند شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشك، سرعت رشد محصول، عملكرد دانه و بيولوژيك (به‌ترتيب ۱/۴۲۷۴ و ۹۶/۲۵۷۷ كيلوگرم در هكتار) بيشتري را نسبت به رقم رباط دارا بود. با توجه به نتايج حاصله، استفاده از رقم بيرجند با رعايت تاريخ كاشت بهينه (با توجه به ديررس بودن آن) و مصرف ۴۰ كيلوگرم كود اوره در هكتار براي كشت عدس به‌صورت ديم در منطقه مورد مطالعه، مطلوب به‌نظر مي‌رسد.