تعيين غلظت و اسيديته بهينه ذرات نانو و ميكرو سيليكات سديم بر راندمان محلول‌پاشي گياهچه‌هاي سيب‌زميني

نقش مؤثر سيليسيم در بهبود خصوصيات گياهي به اثبات رسيده است. تركيبات حاوي اين عنصر در غالب موارد به‌صورت برگ‌پاشي استفاده مي‌شوند. از سويي، به نظر مي‌رسد كه اسيديته محلول نقش مؤثري در كارايي اين فرآيند ايفا نمايد. لذا پژوهش حاضر جهت تعيين غلظت و اسيديته بهينه ذرات نانو و ميكرو سيليكات سديم طي دو آزمايش به‌صورت فاكتوريل و در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1392 انجام شد. در آزمايش تعيين غلظت بهينه، تيمارها شامل دو اندازه ذره سيليسيم (نانو و ميكرو) و غلظت‌هاي محلول‌پاشي در 11 سطح (بدون محلول‌پاشي، آب مقطر+ مويان، 100، 200، 300، 400، 500، 600، 700، 800 و 900 ميلي‌گرم در ليتر) بود. تيمارهاي آزمايش دوم شامل غلظت بهينه سيليكات سديم (400 ميلي گرم در ليتر)، آب مقطر و سه سطح اسيديته (5، 7 و 11/3) براي غلظت بهينه سيليسيم نانو و ميكرو بود. نتايج آزمايش اول نشان داد كه با افزايش غلظت سيليسيم تا 400 ميلي‌گرم در ليتر صفات فتوسنتز، كلروفيل a و عملكرد ريزغده‌هاي سيب‌زميني افزايش معني‌داري نشان داد. كاربرد سيليسيم نانو و ميكرو تا غلظت 400 ميلي‌گرم در ليتر افزايش پايداري غشاي سلولي، كاهش تعرق برگي، افزايش كارايي مصرف آب، افزايش كلروفيل b و كارتنوئيدهاي برگ سيب‌زميني را در پي داشت و اثر نانو ذرات به‌طور معني‌داري بيشتر از ذرات ميكرو بود. اما در غلظت هاي بالا، هر دو اندازه ذرات سيليسيم اثر منفي بر صفات مورد بررسي داشت. در آزمايش دوم، تأثير نانو ذرات سيليسيم در بهبود صفات شاخص پايداري غشاي سلولي، كلروفيل b، ميانگين وزن ريزغده و وزن خشك اندام هوايي به‌ترتيب 5/4، 9/7، 9 و 12 درصد بيشتر از ذرات ميكرو بود. همچنين در تيمار محلول‌پاشي با اسيديته 5، صفات شاخص پايداري غشاي سلولي، وزن خشك اندام هوايي و كارايي مصرف بيشترين افزايش را به‌ترتيب با 8/8، 11/6 و 21/3 درصد نسبت به اسيديته 11/3 نشان دادند. كاهش اسيديته محلول‌پاشي ذرات نانو و ميكرو سيليسيم از نظر آماري افزايش فتوسنتز، كاهش تعرق، افزايش عملكرد ريزغده و افزايش مقدار سيليسيم اندام هوايي را نسبت به شاهد در پي داشت. در مجموع بهترين تيمار، غلظت 400 ميلي‌گرم در ليتر سيليكات سديم و اسيديته 5 بود.