كمّي‌سازي نمو برگ در ارقام مختلف گندم: I- توليد و زوال برگ‌هاي ساقه اصلي در شرايط مزرعه

يكي از اجزاي اصلي مدل‌هاي شبيه‌سازي رشد گياهان زراعي، نمو سطح برگ است كه اثر بسيار مهمي روي فتوسنتز و تعرق گياهي دارد. نمو سطح برگ شامل ظهور برگ‌هاي جديد، توسعه برگ‌هاي سبز شده و پيري برگ‌هاي مسن است. به منظور تعيين پارامترهاي مربوط به توليد و زوال برگ در ارقام گندم دو پژوهش مزرعه‌اي در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد رامهرمز در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در طي دو سال زراعي 86-1385 تا 87-1386 اجرا شد. ارقام مورد استفاده شامل اترك، بيات، چمران، چناب، دز، اينيياء، كوير، مرودشت، شيراز، استار، شوا-مالد (كرخه)، ويريناك، ياواروس، زاگرس و لاين S78-18 بودند. آزمايش در شرايط عدم محدوديت آب و مواد غذايي انجام گرفت. براي توصيف تغييرات تعداد برگ در ساقه اصلي در مقابل درجهروز رشد از يك مدل دو تكه‌اي استفاده شد. نتايج نشان داد كه توليد برگ در ساقه اصلي با دريافت 108/5 درجهروز رشد پس از كاشت در ارقام گندم آغاز شد و به‌صورت خطي و با سرعت متوسط 0/012 برگ بر درجه-روز رشد (فيلوكرون 83 درجه-روز رشد) افزايش يافت. زمان توقف توليد برگ با توجه به اختلاف معني‌دار بين ارقام در دامنه‌ي 737/5 تا 856/5 درجه-روز رشد زماني كه بوته حدود 109 برگ در ساقه اصلي داشت، اتفاق افتاد. پيري برگ در ساقه اصلي زماني آغاز شد كه ساقه اصلي داراي 64 برگ بود و پس از اين مرحله به ازاي هر واحد افزايش در درجه-روز رشد، 0/00065 از برگ‌هاي ساقه اصلي زوال يافتند. روابط به‌دست آمده از اين مطالعه را مي‌توان در مدل‌هاي شبيه‌سازي گندم استفاده كرد.