مصرف خاكي نانوكايتوزان بر خصوصيات رويشي و فيزيولوژيكي گياه خارمريم (Silybum marianum) تحت تنش شوري

تنش شوري از عوامل مؤثر و مخرب در رشد گياه و فعاليت‌هاي فيزيولوژيك آن محسوب مي‌شود. به‌منظور توسعه كشت محصولات زراعي در مناطق شور، كاربرد تحريك‌كننده‌هاي زيستي همچون كايتوزان كه قادر به كاهش اثرات مخرب تنش شوري باشند اهميت زيادي دارد. به منظور بررسي كاربرد نانو كايتوزان روي تعديل تنش شوري بر صفات رويشي و فيزيولوژيك گياه دارويي خارمريم، آزمايشي در سال زراعي 96-1395 در گلخانه پژوهشي-تحقيقاتي دانشگاه تهران واقع در كرج انجام شد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. عامل اول سطوح مختلف شوري (شاهد (آب معمولي شهري با شوري 1/2)، 4، 8 و 12dSm1) و عامل دوم كاربرد سطوح مختلف نانو كايتوزان (صفر (بدون كاربرد)، 0/01، 0/05 و 0/1 درصد) به‌صورت خاك مصرف بود. نتايج آزمايش حاكي از تأثير معني‌دار شوري بر تمام صفات رويشي، فيزيولوژيك و يوني مورد مطالعه در سطح احتمال يك درصد بود. مقايسه ميانگين تيمارهاي كايتوزان نشان داد بيشترين زيست‌توده كل، شاخص سطح برگ، محتواي رطوبت نسبي، شاخص پايداري غشا سلولي از غلظت 0/05 درصد و بيشترين كارايي فتوسيستم II از غلظت 0/01 درصد حاصل شد. كاربرد كايتوزان با غلظت 0/05 درصد در سطح شوري 12 دسي‌زيمنس بر متر منجر به كاهش 10/4 درصدي مقدار سديم شاخساره و كاهش 16/5 درصدي نسبت سديم به پتاسيم در شاخساره در مقايسه با عدم كاربرد كايتوزان شد. در شرايط شوري 4 دسي زيمنس بر متر، بالاترين مقدار زيست‌توده كل گياه از كاربرد 0/01 درصد كايتوزان به‌دست آمد كه در مقايسه با عدم كاربرد كايتوزان در همين سطح شوري افزايشي معادل 21/6 درصد داشت (0/01 ≥P ). با توجه به نتايج آزمايش، مي‌توان كاربرد نانو كايتوزان با غلظت 0/01 درصد را به‌عنوان يك تعديل‌كننده تنش شوري در كشت گياه خارمريم معرفي نمود.