مدلسازي تاثير تغييرات اقليمي بر پراكندگي مكاني كشت زعفران براي دوره آينده مطالعه موردي؛ خراسان جنوبي

تغييرات اقليمي پيامدهاي مستقيم و غيرمستقيمي بر منابع آب، كشاورزي و محيط‌ زيست دارد. اقليم‌هاي خشك و نيمه‌خشك كه استان خراسان جنوبي نيز در آن قرار دارند نسبت به تغييرات اقليمي حساس تر بوده و آسيب پذيري بيشتري دارند. بنابراين، استان خراسان جنوبي تحت تأثير پيامدهاي تغييرات اقليمي و آثار آن در بسياري از نقاط با توجه به وقوع و تداوم خشكسالي ها مشاهده شده است. با توجه به اينكه بيشتر معيشت روستاييان استان كشاورزي و از جمله كشت زعفران است، آگاهي از وضعيت آينده متغيرهاي تأثيرگذار بر آن از جمله درجه حرارت براي برنامه ريزي هاي آتي از اهميت بالايي برخوردار مي باشد. اين پژوهش به واكاوي تغييرات درجه حرارت طي سال هاي 2016 تا 2100 ميلادي در استان خراسان جنوبي مي پردازد. هدف اصلي از اين مطالعه شناخت كانون‌هاي اصلي تغيير درجه حرارت و جابجايي‌هايي است كه در پي آن در مناطق زيركشت زعفران مي باشد. روش كار در اين پژوهش ارزيابي تغييرات درجه حرارت استان در حالت افزايش گازهاي گلخانه اي است و با استفاده از مدل تركيبي MAGICC-SENEN و با بكارگيري مدل هاي گردش عمومي اتمسفر HADCM3 و ECHO-G تحت 18 سناريوي تغيير اقليم از جمله A1B، B1 و A2 براي دهه هاي آينده تا سال 2100 ميلادي انجام گرفت. در اين مطالعه دوره 2000-1961 و 2100-2016 ميلادي به ترتيب به عنوان دوره هاي گذشته و آينده انتخاب شدند. نتايج نشان داد در تمام پهنه استان براي دهه هاي آينده تغييرات درجه حرارت داراي روند افزايشي خواهد بود كه اين افزايش درجه حرارت از دهه 20-25 شديدتر مي باشد. در برخي نواحي استان ازجمله نواحي جنوبي و مركزي ايران مقدار افزايش درجه حرارت از نواحي شمالي بيشتر خواهد بود. نواحي كشت زعفران در استان در دوره هاي آينده از حالت گسترده در شهرستان هاي سرايان، قاين، فردوس و اسديه به صورت الگوي جزيره تغيير شكل خواهد يافت و دشت خضري و نيمبلوك سازگاري بيشتري با كشت زعفران در دوره آينده خواهند داشت.