عوامل مؤثر بر مصرف بيش از حد مجاز كودهاي نيتروژنه در زراعت زعفران (مطالعه موردي منطقه تربت حيدريه)

مصرف مقادير بالاي كودهاي ازته علاوه بر اينكه هدف زارع كه همان افزايش محصول است را برآورده نمي‌كند، بلكه باعث ايجاد آلودگي‌هاي زيست محيطي مي‌شود. اينكه چگونه به بهترين نحو مصرف كود ازته را توسط كشاورزان تحت تأثير قرار دهيم تا آلودگي‌هاي حاصله را بدون تأثير بر رفاه و فرصت‌هاي توسعه‌اي آن‌ها كاهش دهيم، موضوع مهمي است كه بايد مورد ارزيابي قرار گيرد. مطالعه حاضر با هدف پاسخگويي به اين سوال براي محصول زعفران انجام شده است. براي اين منظور، عوامل موثر در مصرف كود ازته در منطقه تربت حيدريه، به عنوان يكي از مناطق عمده توليد زعفران، مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفته است. در اين راستا از اطلاعات مربوط به 400 زعفران كار كه در سال 1395 از منطقه تربت حيدريه جمع آوري گرديده، استفاده شده است. نتايج حاصل از برآورد الگوي لاجيت حاكي از ارتباط مثبت متغيرهاي سن مزرعه زعفران، سن كشاورز، اندازه مزرعه، دفعات آبياري و داشتن شغل غير زراعي با سطح مصرف كود ازته و ارتباط منفي ميان متغيرهاي سطح تحصيلات، ميزان مصرف كود حيواني، حاصلخيزي خاك، قيمت كود ازته و تجربه با سطح مصرف كود ازته مي‌باشد. براين اساس، تلاش در جهت آگاهي بيشتر زعفران كاران با مديريت مصرف كودها، ارائه گزينه‌هاي تكنولوژيكي نوين، بويژه براي مزارع بزرگ، و استفاده از سياستهاي قيمتي با هدف جايگزيني نهاده هاي ديگر همچون كودهاي بيولوژيك، پيشنهاد مي شود.