تحليل اقتصادي و بررسي عوامل مؤثر بر ناكارايي مزارع زعفران شهرستان گناباد

مطالعه حاضر با هدف ارزيابي كارايي مزارع زعفران شهرستان گناباد و ارائه راهكارهايي براي بهبود نحوه استفاده از عوامل توليد صورت گرفته است. به منظور دستيابي به اهداف تحقيق نمونه‌اي متشكل از 110 زعفران‌كار در سال 1396 مورد بررسي قرار گرفتند. بر پايه نتايج ميانگين كارايي فني، تخصيصي و اقتصادي در حالت بازده متغير نسبت به مقياس به ترتيب برابر 0.922، 0.593 و 0.556 بوده است كه نشان مي‌دهد مزارع مورد بررسي به رغم اينكه از كارايي فني بالايي برخوردارند اما از كارايي تخصيصي مناسبي برخوردار نيستند و در دستيابي به تركيب عوامل توليد حداقل كننده هزينه موفق عمل نكرده‌اند. در ادامه با بررسي تركيب عوامل توليد حداقل كننده هزينه‌ها مشخص شد كه زعفران‌كاران در صورت مديريت صحيح منابع در دسترس مي‌توانند با كاهش قابل ملاحظه در نهاده‌هاي بنه زعفران، كود دامي، كود شيميايي و آب مصرفي و تنها افزايش اندكي در نهاده‌ نيروي كار به سطوح فعلي محصول خود دست يابند و از اين طريق هزينه عملياتي توليد هر كيلوگرم گل زعفران را به طور متوسط حدود 44 درصد كاهش دهند. با توجه به اينكه شواهدي مبني بر گرايش زعفران‌كاران منطقه مطالعاتي به سيستم‌هاي كشت پر نهاده وجود دارد، پيشنهاد مي‌شود سياست‌هاي مناسبي در جهت ارتقاء دانش كشاورزان و تغيير نگرش آن‌ها نسبت به كشت محصول زعفران صورت گيرد تا از اين طريق زعفران‌كاران درباره آثار سوء اين سيستم‌ها آگاهي يابند.