تأثير دگرآسيبي اندام‌هاي زعفران (.Crocus sativus L) بر خصوصيات جوانه‌زني و رشد گياهچه زيره‌سبز و گوجه‌فرنگي

برخي از گياهان با ترشح تركيب‌هاي شيميايي، رشد و نمو گياهان مجاور خود را تحت تأثير قرار مي‌دهند. اين پژوهش به‌منظور بررسي اثر دگرآسيبي اندام‌هاي مختلف زعفران (برگ، بنه و تركيب برگ و ‌بنه) هركدام در 5 سطح صفر، 0.25، 0.5، 1 و 2 درصد به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي بر جوانه‌زني و شاخص‌هاي رشد گياهچه زيره‌سبز و گوجه‌فرنگي در آزمايشگاه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تربت‌حيدريه در سال 1396 انجام شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تأثير اندام، غلظت و اثر متقابل آن‌ها، بر درصد، سرعت و متوسط زمان جوانه‌زني و وزن ساقه‌چه، ريشه‌چه و گياه‌چه و شاخص بنيه بذر آن در سطح يك درصد معني‌دار ولي بر طول ريشه‌چه، ساقه‌چه و گياهچه زيره‌سبز معني‌دار نبود. در مورد اكثر شاخص‌هاي رشدي زيره‌سبز ازجمله درصد جوانه‌زني، وزن و طول ساقه‌چه، ريشه‌چه و گياهچه و شاخص‌ بنيه بذر I، كاربرد بنه نسبت به برگ و تركيب برگ و بنه، تأثير بيشتري نشان داد. بيشترين سرعت جوانه‌زني زيره‌سبز در عصاره برگ و بنه (4.72 بذر در روز) و تيمار شاهد (4.75 بذر در روز) و بيشترين وزن ريشه‌چه در تيمار عصاره برگ و بنه (0.23 ميلي‌گرم) و غلظت 0.25 با مقدار (0.23 ميلي‌گرم) به‌دست آمد. نتايج تجزيه واريانس گوجه‌فرنگي نيز نشان داد كه تأثير اندام‌هاي مختلف برگ، بنه و تركيب برگ و بنه بر درصد، سرعت و متوسط زمان جوانه‌زني بذر و وزن و طول ريشه‌چه معني‌دار نبود. افزايش غلظت عصاره اندام‌هاي زعفران باعث كاهش درصد و سرعت جوانه‌زني، طول ساقه‌چه، گياهچه و ريشه‌چه و شاخص بنيه بذر در زيره‌سبز و گوجه‌فرنگي گرديد. نتيجه‌گيري كلي تحقيق اين است كه كشت زعفران بر گياه دارويي زيره‌سبز و گياه باغي گوجه‌فرنگي داراي اثر دگرآسيبي بوده و مرحله جوانه‌زني گوجه‌فرنگي نسبت به تنش مواد دگرآسيب اندام‌هاي زعفران، حساسيت كمتري داشته، بنابراين محصول گوجه‌فرنگي از ارجحيت بالاتري در تناوب كشت زعفران برخوردار است.