رديابي سرلوژيكي و مولكولي ويروس پژمردگي لكه‌اي گوجه‌فرنگي در برخي علف‌هاي هرز در مزارع زعفران

زعفران يكي از مهم ترين محصولات كشاورزي و صادراتي ايران است و بررسي عوامل محدود كننده آن حائز اهميت است. ويروس پژمردگي لكه اي گوجه فرنگي (Tomato spotted wilt virus, TSWV) از مخربترين ويروس هاي گياهي است و علف هاي هرز به عنوان كانون و منابع اوليه انتشار اين ويروس مي باشند، به منظور رديابي و شناسايي علف هاي هرز آلوده به TSWV در مزارع زعفران، در فروردين و ارديبهشت سال 1396، تعداد 37 نمونه علف هرز از مزارع استان خراسان جنوبي و شهرستان هاي بيرجند، فردوس، سرايان و قاين جمع آوري گرديد. رديابي اوليه ويروس با آزمون الايزاي ساندويچي صورت گرفت. نمونه هاي مثبت در آزمون RT-PCR و با استفاده از آغازگرهاي اختصاصي ژن نوكلئو پروتئين، در دو نمونه علف هرز قطعه اي به طول 777 جفت باز تكثير نمودند كه جهت تعيين توالي به شركت ماكروژن كره ارسال گرديد. نتايج مويد آلودگي دو علف هرز شاهي وحشي و جو موشي به ويروس مذكور بود. تحليل تبارزايي اين دو جدايه در مقايسه با 20 ترادف متناظر در بانك ژن، نشان از تشكيل دو گروه تبارزايي داشت كه جدايه هاي ايراني در گروه دو و زير گروه A قرار گرفتند. بيشترين شباهت بين جدايه 21K.IR مربوط به شاهي وحشي با جدايه اي از مونتنگرو (GU339506) مربوط به ميزبان سلمه تره، به ميزان 97.3 درصد و كمترين شباهت با جدايه اي از ايتاليا (GU369718) مربوط به ميزبان توتون به ميزان 88 درصد بود. تحقيق حاضر اولين رديابي TSWV در مزارع زعفران در ايران مي باشد.