رتبه‌بندي متغيرهاي اقتصادياجتماعي مؤثر بر تجارت دوجانبه زعفران ايران و شركاي تجاري

تجارت دوجانبه يا دادوستد متقابل به تجارتي گفته مي‌شود كه بين دو كشور و معمولاً تحت مذاكرات حكومتي انجام مي‌شود. تجارت دوجانبه عموماً به‌دلايل سياسي يا به‌دليل مشكلاتي كه در پرداخت‌ها پيش مي‌آيد، ترتيب داده مي‌شود. تجارت خارجي محصولات كشاورزي به‌علت ارزآوري بالا و پايدار نقش مهمي در گسترش صادرات و واردات كشورهاي مختلف بازي مي‌كند. درميان محصولات كشاورزي، زعفران يكي از مهم‌ترين كالاهاي صادراتي كشاورزي مي‌باشد كه سهم زيادي در ايجاد ارزش افزوده بخش كشاورزي دارد. براي حفظ مقام ايران (به‌عنوان بزرگ‌ترين توليدكننده و صادركننده زعفران) در بازارهاي جهاني و توسعه بيشتر صادرات اين محصول باارزش، شناخت و تعيين درجه اهميت عوامل مؤثر بر آن، مي‌تواند گام مهمي در اين راستا باشد. از اين‌رو، مطالعه حاضر به‌دنبال بررسي رتبه‌بندي متغيرهاي اقتصادياجتماعي مؤثر بر تجارت دوجانبه زعفران ايران و شركاي تجاري طي دوره‌زماني 2016-2007 مي‌باشد. بدين‌منظور از الگوي جاذبه و براي تعيين درجه اهميت عوامل مؤثر از الگوي الگوريتم ژنتيك استفاده شده است. نتايج حاصل از مدل جاذبه نشان داد كه تمام متغيرها معني‌دار مي‌باشند. متغير حجم واردات، هزينه حمل و نقل و فاصله تأثير منفي بر تجارت دوجانبه دارند. همچنين نتايج حاصل از الگوريتم ژنتيك نشان مي‌دهد كه متغيرهاي مورد مطالعه با توجه به ضرايب اهميتشان در زمره متغيرهاي تأثيرگذار بر عوامل مؤثر در تجارت دوجانبه زعفران ايران با شركاي تجاري مي‌باشند. اندازه عددي آماره ضريب خودهمبستگي نيز بيان‌گر پوشش خوب دادهها با استفاده از الگوريتم ژنتيك مي‌باشد