ارزيابي تنوع صفات مورفولوژيك و مهم زراعي اكوتيپ هاي مختلف هندوانه (Citrullus lanatus) با استفاده از روش هاي آماري چند متغيره

هندوانه (Citrullus lanatus) گياهي گرمسيري يا نيمه گرمسيري و سرشار از تركيبات آنتي اكسيداني مي باشد. تعداد 30 اكوتيپ مهم هندوانه از مناطق مختلف كشور جمع آوري و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار كشت گرديد. تعداد 16 صفت مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي مختلف از جمله طول، عرض و قطر بذر، طول، عرض و قطر ميوه، وزن ميوه، وزن گوشت، ضخامت پوست، وزن صددانه مورد ارزيابي قرار گرفت. تجزيه واريانس داده ها، تفاوت معني دار براي كليه صفات مورد مطالعه نشان داد. همبستگي صفت وزن ميوه براي اكثر صفات مثبت و براي صفات طول و قطر ميوه مثبت و معني دار بود. در بررسي ضرايب تغييرات فنوتيپي، صفات تعدادگل نر، وزن صد دانه، وزن گوشت ميوه و تعداد گره ساقه بالاترين مقدار را نشان دادند. تجزيه خوشه‌اي به روش حداقل واريانس وارد، توده‌هاي مورد مطالعه را درچهار گروه مجزا قرار داد. بر اساس تجزيه به مختصات اصلي، دو مولفه اول بيش از 92 درصد از كل تنوع بدست آمده را توجيه نمود. در مولفه اول صفات طول، عرض و قطر بذر، فاصله ميانگره، تعداد برگ، تعداد گره ساقه، طول، عرض، قطر و وزن ميوه و وزن گوشت و در مولفه دوم صفات تعداد گل نر، طول برگ و وزن گوشت در جهت مثبت و صفات طول و عرض بذر و pH در جهت منفي بيشترين همبستگي را نشان دادند. ضريب تنوع ژنتيكي وراثت پذيري عمومي در اكثر صفات مورد بررسي بالا بود كه حاكي از بالا بودن بازده انتخاب براي اين صفات مي باشد.