ارزيابي ارقام و لاين هاي سورگوم (Sorghum bicolor L.) در شرايط تنش شوري با استفاده از شاخص هاي تحمل

به منظور بررسي واكنش 45 لاين و رقم سورگوم به تنش شوري، آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار تحت دو شرايط نرمال (شوري 2 دسي زيمنس بر متر) و تنش شوري (شوري 12 دسي زيمنس بر متر) در ايستگاه مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان يزد واقع در شهرستان اردكان در سال 1393 انجام شد. تنش شوري باعث كاهش ميانگين شاخص هاي مختلف ژنوتيپ هاي مورد مطالعه شد، به طوري كه قطر ساقه، ارتفاع بوته، تعداد برگ، شاخص سطح برگ، عملكرد علوفه تر و عملكرد علوفه خشك تحت شرايط تنش شوري به ترتيب 45/14، 24/25، 06/18، 86/31، 19/40 و 36/32 درصد كاهش يافتند. بيشترين عملكرد علوفه خشك (28530 كيلوگرم در هكتار) تحت شرايط بدون تنش از لاين 23 (KDFGS23) و تحت شرايط تنش شوري از رقم جامبو (21042 كيلوگرم در هكتار) به دست آمد. نتايج حاصل از ضرايب همبستگي بين عملكرد علوفه خشك تحت شرايط بدون تنش و تنش شوري با شاخص هاي تحمل به تنش نشان داد كه مناسب ترين شاخص ها براي تعيين ژنوتيپ هاي متحمل، شاخص هاي GMP، HAM، MP و STI بودند. بر اساس نتايج تجزيه خوشه اي، ارقام جامبو، پگاه، سيستان، قلمي هرات، سورگوم شيرين و اسپيدفيد مغان به عنوان متحمل ترين ارقام و لاين هاي شماره 23 (KDFGS23)، 26 (KDFGS26) و رقم نكتار به عنوان ژنوتيپ هاي حساس و در عين حال مناسب براي شرايط نرمال شناخته شدند. لاين شماره 1 (KDFGS1) به دليل ثبات بالاي عملكرد تحت شرايط تنش مي تواند در پروژه هاي به نژادي آينده مورد توجه قرار گيرد.