برآورد خلأ عملكرد مزارع گندم با استفاده از رهيافت‌هاي GIS، RS و مدل SSM (مطالعه موردي: حوضه قره‌سوي شهرستان گرگان)

با توجه به افزايش قيمت غلات و نگراني در مورد امنيت غذايي جهاني، تحقيقات در مورد خلأ عملكرد طي سال‌هاي اخير به‌سرعت در حال افزايش است. تخمين دقيق اندازه و توريع مكاني خلأ عملكرد كاربردهاي زيادي از جمله در كشاورزي دقيق دارد. اين پژوهش به‌منظور برآورد خلأ عملكرد گندم در حوضه قره‌سوي شهرستان گرگان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS)، سنجش از دور و مدل SSM انجام شد. بدين‌منظور از مدل SSM براي برآورد عملكرد تابش محدود، از تصاوير ماهواره لندست 8 جهت استخراج شاخص‌هاي گياهي، از روابط رگرسيوني براي تعيين رابطه شاخص‌هاي گياهي با عملكرد ثبت‌شده براي توليد لايه رستري عملكرد تخمين‌زده شده، از رابطه تابش‌رسيده و عملكرد تابش محدود براي توليد لايه رستري عملكرد تابش محدود حوضه و از تابع تفاضل براي تعيين خلأ عملكرد استفاده شد. نتايج نشان داد كه عملكرد تابش محدود، عملكرد واقعي و خلأ عملكرد اراضي زير كشت گندم كه از روش نظارت‌شده از ساير كشت‌ها جدا شده بود، به‌ترتيب بين 42/5 تا 94/7 تن در هكتار، 27/2 تا 39/5 تن در هكتار و 67/1 تا 88/4 تن در هكتار متغير بود. ضريب عملكرد منطقه‌اي نيز بين 32/0 تا 76/0 محاسبه شد و نشان داد كه مناطق تحت كشت گندم اين حوضه داراي واريانس قابل‌توجهي هستند. بنابراين، با توجه به اينكه ويژگي هاي خاك و شرايط اقليمي و توپوگرافي طي زمان كم و بيش بدون تغيير مي‌مانند، پيشنهاد مي شود عامل مديريت به‌عنوان يكي از مهم‌ترين عوامل تعيين‌كننده خلأ عملكرد در حوضه قره‌سو مورد بررسي قرار گيرد.