ارزيابي ارتباط بين صفات مرتبط با كالوس‌زايي جنين بالغ و صفات زراعي در ژنوتيپ‌هاي مختلف جو (Hordeum vulgare L.)

توليد كالوس از طريق كشت جنين بالغ امكان‌ باززايي مؤثري را براي بسياري از گياهان در شرايط كشت بافت فراهم مي كند. انتخاب بر اساس يك صفت زراعي مي‌تواند بعنوان روشي مناسب براي پيش گويي نتايج كشت بافت كه يك روش پر هزينه و زمان بر است مورد استفاده قرار گيرد. در تحقيق حاضر واكنش 42 رقم جو ايراني و اروپايي به كشت جنين‌ بالغ و ارتباط صفات كشت جنين با صفات زراعي ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه اثر ژنوتيپ براي صفات سرعت رشد كالوس، قطر كالوس، محتواي آب نسبي كالوس و سرعت رشد نسبي كالوس در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. ميزان القاء كالوس از جنين‌هاي بالغ ارقام مورد بررسي 100 درصد بود. ارقام ASTARTIS و افضل از نظر صفات سرعت رشد كالوس و درصد توليد گياهچه هاي كامل به عنوان برترين ارقام شناخته شدند. تجزيه خوشه‌اي به روش حداقل واريانس وارد ارقام را در چهار گروه قرار داد كه ارقام گروه چهارم داراي بالاترين مقادير سرعت رشد كالوس، قطر كالوس و سرعت رشد نسبي بودند. نتايج تجزيه همبستگي نشان داد كه بين صفت قطر كالوس با صفات سرعت رشد كالوس، سرعت رشد نسبي كالوس، طول برگ پرچم و ارتفاع گياه همبستگي مثبت و معني‌داري وجود داشت. نتايج تجزيه عليت نشان داد كه پس از صفت روز تا گرده افشاني، صفت روز تا سنبله‌دهي و طول برگ پرچم به ترتيب بيشترين تاًثير مستقيم را برصفات مورد بررسي در كشت جنين داشتند. مقايسه پاسخ دو نوع ريزنمونه (جنين بالغ و نابالغ) به كشت بافت نشان داد كه جنين‌هاي بالغ با وجود پاسخ كمتر به كشت بافت در مرحله القاء كالوس، از پاسخ مناسب تر و بالاتري در مرحله باززايي برخوردار بودند.