عنوان مقاله :
آسيب‌شناسي درك و كاربست مبحث آشناييزدايي در مقالات علمي ـ پژوهشي دانشگاهيان ايران در حوزۀ زبان فارسي تا بهار 1395
عنوان به زبان ديگر :
A study of the misperception and mis-application of the concept of defamiliarization in academic essays published by the Iranian scholars
پديد آورندگان :
قربانيان رهورد، سعيد دانشگاه فردوسي مشهد , عمارتي مقدم، داود دانشگاه نيشابور - گروه زبان و ادبيات فارسي
كليدواژه :
آشناييزدايي , آسيب‌شناسي , فرماليسم روسي , برجسته سازي , بلاغت سنتي
چكيده فارسي :
مقاله حاضر برآن است تا با بررسي انتقادي مقالات علمي ـ پژوهشي، كاستي هاي بنيادين پژوهشهايي را بررسي كند كه در حوزۀ زبان فارسي مدعي كاربست يا شرح مبحث آشناييزدايي اند. نتيجۀ بررسي سي مقاله در اين حوزه كه در بازۀ زماني 1375 ـ 1395 در نشريات معتبر دانشگاهي ايران منتشر شده‌اند، روشن مي كند كه بسياري از محققان دانشگاهي ايران در درك مفهوم آشنايي ز دايي دچار بدفهمي هايي جدي هستند. تساهل و اشتباهات ايشان در فهم و كاربست اصطلاح آشناييزدايي را مي‌توان چنين طبقه‌بندي كرد: 1. بي‌توجهي به اصول روش شناختي فرماليست هاي روس؛ 2. ارائۀ تعاريف خلق الساعه از مفهوم آشناييزدايي؛ 3. خلط و همانند پنداري مبحث آشناييزدايي با ديگر مباحث نسبتاً مشابه و به‌خصوص تقليل آن به مباحث ابتدايي بلاغت سنتي. اين كاستي‌ها از يك سو به بداهت موضوع پژوهش و از ديگر سو به تقليل اين مفهوم و تزييني شدن آن در پژوهشهاي دانشگاهي انجاميده است؛ در نتيجه اين موارد، مجالي براي محققان فراهم آمده تا به توليد انبوه مقالاتي بپردازند كه اشتباهات مشابهي را در اين حوزه باز نشر مي كنند.
چكيده لاتين :
This essay aims to explore the drawbacks and fundamental deficiencies of studies that claim to apply or discuss the concept of defamiliarization in the realm of Persian language through a critical analysis of published academic research articles. A review of 30 articles published in prestigious Iranian journals during the period of 1996 to 2016 illustrates that many researchers in Iran have serious misperceptions regarding the concept of defamiliarization.
These common misconceptions in appreciation and application of the term defamiliarization can be categorized as follows: 1) disregard for the methodological principles of the Russians formalists; 2) presentation of concocted definitions of defamiliarization, and 3) confusion of the concept of defamiliarization with similar terms, in particular reducing it to the basic and traditional principles of rhetoric. On the one hand, these drawbacks have given rise to a plethora of studies that intend to examine truisms and on the other hand, it has reduced this concept to a mere embellishment in academic circles. As a consequence, a fertile ground has been prepared for researchers to churn out articles that disseminate analogous misconceptions in this area.
