تاثير محلول‌پاشي نانوكلات آهن و منگنز روي عملكرد و اجزاي عملكرد جو (Hordeum vulgare L.) تحت شرايط كمبود آب آبياري در مراحل مختلف رشد

جو يكي از سازگارترين غلات است كه در شرايط آب و هوايي مساعد، در خاك حاصلخيز كه قابليت نگهداري آب در آن زياد باشد كشت مي‌گردد. اين گياه نسبت به گندم در برابر خشكي مقاوم‌تر است، پديده خشكي در ايران يكي از مهم‌ترين عوامل محدودكننده توليدات زراعي است. اعمال تنش كم‌آبي به‌شدت اجزاي عملكرد و عملكردهاي بيولوژيك و دانه را كاهش مي‌دهد. استفاده از نانو كودها منجر به افزايش كارايي استفاده از عناصر غذايي، مديريت صحيح مصرف كود و كاهش تعداد دفعات كاربرد كود مي‌شود. بدين ‌منظور آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خردشده با طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 95-1394 در مزرعه دانشكده كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس به اجرا درآمد. تيمارهاي آزمايش شامل كاربرد كود نانو كلات آهن و منگنز داراي 11 سطح به ترتيب شامل غلظت يك در هزار كود نانو كلات آهن، سه در هزار كود نانو كلات آهن، يك و نيم در هزار نانو كلات منگنز، سه در هزار كود نانو كلات منگنز، يك در هزار كود نانو كلات آهن و يك و نيم در هزار كود نانو كلات منگنز، يك در هزار كود نانو كلات آهن و سه در هزار كود نانو كلات منگنز، يك و نيم در هزار كود نانو كلات منگنز و سه در هزار كود نانو كلات آهن، سه در هزار كود نانو كلات آهن و سه در هزار كود نانو كلات منگنز، بدون محلول‌پاشي (شاهد)، محلول‌پاشي آب خالص، سه در هزار كود ميكرو آهن و سه در هزار كود ميكرو منگنز، به‌عنوان فاكتور فرعي و رژيم‌هاي آبياري در سه سطح بدون تنش (50% آب قابل‌استفاده مزرعه)، كم‌آبي در مرحله رويشي (30% آب قابل‌استفاده مزرعه در مرحله رويشي) و كم‌آبي در مرحله زايشي (30% آب قابل‌استفاده مزرعه در مرحله زايشي بود، به‌عنوان فاكتور اصلي بودند. نتايج نشان داد كه محلول‌پاشي سطوح مختلف نانو كلات آهن و منگنز در مراحل رويشي و زايشي موجب افزايش ميزان عملكرد و اجزاي عملكرد خصوصاً در مرحله‌ي رويشي شد، حال‌آنكه تيمار شاهد (بدون محلول‌پاشي) كمترين ميزان عملكرد و اجزاي عملكرد را داشت. همچنين اثرات متقابل نانو كلات آهن و منگنز و سطوح مختلف تنش كمبود آب بر كليه صفات اندازه‌گيري شده به‌جز شاخص برداشت معني‌دار بود. درنهايت نتايج نشان داد كه تنش كم‌آبي در مرحله زايشي و رويشي موجب كاهش و استفاده از نانو ذرات موجب افزايش ميزان عملكرد و اجزاي عملكرد مي‌گردد؛ بنابراين، عوارض جانبي ناشي از كمبود آب مي‌تواند در اين منطقه و مناطق مشابه با محلول‌پاشي نانو كلات آهن و منگنز كاهش يابد.