تأثير روش‌هاي مختلف كاشت بر شوري خاك، عملكرد ريشه و كارايي مصرف آب روناس (.Rubia tinctorum L) در شرايط شور استان يزد

اگرچه كشت روناس (.Rubia tinctorum L) با هدف استخراج تركيبات مفيد در ريشه آن در بسياري از مناطق شور بخصوص در مناطق پسته‌كاري معمول بوده است، بااين‌حال تحقيقات اندكي بر روي جنبه‌هاي زراعي آن ازجمله روش‌هاي مناسب كاشت انجام شده است. اين تحقيق به‌منظور بررسي روش‌هاي مختلف كاشت روناس و مقايسه آن با روش سنتي، به‌صورت طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي و با سه تكرار طي سال هاي 94-1390 در مزرعه تحقيقات شوري صدوق اجرا گرديد. تيمارهاي موردنظر شامل روش سنتي (كاشت به‌صورت كپه‌اي با ماسه‌بادي)، كاشت به‌صورت ‌كپه‌اي با خاك، كاشت بالاي پشته، كاشت در محل داغاب، كاشت ته جوي و كاشت به‌صورت خطي بود. مقدار بذر مصرفي براي تمام تيمارها 300 كيلوگرم در هكتار بود و آبياري با آب‌شور 10 دسي زيمنس بر متر انجام گرفت. در انتهاي سال سوم در اواخر شهريورماه ريشه‌هاي روناس از خاك خارج و پس از خشك شدن وزن آن‌ها تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه بيشترين مقدار عملكرد تر و خشك ريشه مربوط به روش كاشت خطي (به ترتيب 18.52 و 4.98 كيلوگرم در متر مربع) و كمترين آن مربوط به روش كاشت روي پشته (به ترتيب 1.13 و 0.34 كيلوگرم در متر مربع) بود. اين امر به دليل بالاتر بودن تراكم بوته و پايين‌تر بودن شوري خاك در روش كاشت خطي نسبت به روش كاشت بالاي پشته بود. درمجموع، كاشت روناس به طريق خطي عملكرد خشك ريشه را به ميزان 2.5 برابر نسبت به روش كاشت سنتي افزايش داد. بيشترين مقدار كارايي مصرف آب (0.79 كيلوگرم بر متر مكعب) نيز از روش كاشت خطي حاصل گرديد. به نظر مي رسد كاشت روناس به روش خطي در شرايط شور، بتواند ضمن بهبود عملكرد ريشه و كارايي مصرف آب، موجب كنترل مطلوب‌تر شوري خاك نيز ‌‌گردد.