واكنش جوانه‌زني بذر و رشد گياهچه ژنوتيپ‌هاي گندم (.Triticum aestivum and Triticum durum L) به تنش شوري در رژيم‌هاي مختلف دمايي

به منظور بررسي اثر برهمكنش شوري و دما بر جوانه‌زني و رشد گياهچه سه ژنوتيپ گندم نان و دوروم، آزمايشي در سال 931392 در آزمايشگاه تخصصي واحد علوم تحقيقات خوزستان در محيط كشت پتري ديش انجام شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي و چهار تكرار با سه فاكتور دما (15/10، 25/20 و 35/30 درجه سانتي گراد به ترتيب شب و روز)، ژنوتيپ‌هاي گندم (دو ژنوتيپ نان شامل رقم چمران و لاين 20 سراسري و لاين دوروم D8517) و شوري (صفر، دو، چهار، هشت و 12 دسي‌زيمنس بر متر) اجرا شد. نتايج نشان داد كه افزايش شوري باعث كاهش معني‌دار درصد جوانه‌زني در ژنوتيپ‌هاي گندم شد. ژنوتيپ‌هاي گندم در دماي 25/20 درجه سانتي گراد بيشترين رشد گياهچه را به خود اختصاص دادند. بيشترين و كمترين درصد جوانه‌زني در دماي 15/10 و 35/30 درجه سانتي گراد مشاهده شد. لاين دوروم D8517 در مقايسه با دو ژنوتيپ‌ نان حساسيت بيشتري نسبت به شوري و دما داشت. افزايش دماي محيط، اثر شوري بر جوانه‌زني و رشد گياهچه را تشديد كرد. افزايش دما موجب تشديد اثر شوري بر طول ساقه‌چه شد به نحوي كه ميزان كاهش طول ساقه‌چه در شوري 12 دسي‌زيمنس نسبت به شاهد آب مقطر در دماهاي 15/10، 25/20 و 30/35 به ترتيب 33.3، 50 و 84 درصد بود. نسبت سديم به پتاسيم در گياهچه ژنوتيپ‌هاي گندم در دماهاي بالا افزايش يافت. لاين دوروم D8517از نسبت سديم به پتاسيم و حساسيت بيشتر به شوري در مقايسه با دو ژنوتيپ نان برخوردار بود.