روش هاي عددي براي توضيح الگوي كاربرد رنگ در مقرنس هاي دوره صفوي

A Digital Method For The Application Of Color In Muqarnas, Safavid Era

در معماري ايراني، آرايه ها عناصر جداناپذير فرمي هستند ب گونه اي كه در بسياري از موارد از نظر بصري بخش عظيمي از ماهيت فرم را به خود اختصاص ميدهند، يكي از مهم ترين آرايه ها در معماري ايران مقرنس است كه از نظر هندسه و فرم مي توان گفت نقطه تعالي آرايه هاي معماري اين سرزمين است. بنابراين بررسي همه جانبه آن به منظور شناخت بيشتر در راستاي توليدات امروزي مبتني بر فرم با هويت، ضروري است. يكي از جنب هاي مهم قابل بررسي در آرايه مقرنس، رنگ است كه با دقت در هر مقرنس به اهميت آن به ويژه در شيوه همنشيني آن پي مي بريم. رنگ به عنوان يكي از ويژگي هاي مهم فرم در ادراك ديداري آثار معماري و به طبع دسته بندي هم خانوادگي هاي آنها نقش مهمي ايفا مي كند. اين پارامتر مهم در فرم، از ساير پارامترهايي مانند شكل، جنس يا بافت مستقل تر است زيرا در ارتباط تنگاتنگ با پارامترهاي غيربصري مانند سازه نيست و با آزادي بيشتري مي توان آن را در فرم هاي امروز معماري مشاركت داد. اين پژوهش با بررسي شيوه همنشيني رنگي در مقرنسه اي معماري ايراني در دوره صفوي سعي دارد الگوي رنگي در بافت ها براي خلق فرمهايي اصيل در معماري امروز ايران را ارايه دهد و از طريق سنجش كمي فركانس هاي رنگي، مطالعه و مقايسه آنها با هم، شاخصه اي ويژه رنگي و هوي تبخش به صورت كمي استخراج كند. در پژوهش حاضر داده ها با مطالعات ميداني گردآوري شدند، براي تحليل آنها دو شيوه ديداري و محاسبه اي - ديجيتالي با نرم افزارهاي ويژه به كار رفت و مبتني بر مدلسازي رايانه اي و سپس استدلال منطقي و تحليل محتوا، نتايج نهايي به دست آمدند.

Ornaments are inseparable elements of Iranian Architecture. They take a visual part in defining the quintessence of forms. Muqarnas, as one of these ornaments, stands on the summit of geometry and form of Iranian architecture. A multi-aspect study on Muqarnas is an important activity that can end to the construction of identifiable forms. The study of color, especially on the juxtaposition of colors in Muqarnas is in the scope of this paper. Color, as a vital element in visual perception, can arrange the taxonomy of forms. In comparison with other elements of form like shape, texture, and material, color is more independent in the way that it is not intertwined with non-visual elements like structure. This ends to a convenient application of color in contemporary forms. The juxtaposition of colors in Muqarnas of Safavid era is enquired in this paper; via this, a good tool for color patterns capable of creating Iranian original forms is provided. The quantitative method in the study and the comparison of frequencies of colors yields a quantitative color index applicable in identifiable forms. The data are collected on the field and two methods are applied for the analysis: visual and computational. The result is extracted on the basis of computer modeling and logical reasoning.