ساختار ژنتيكي و جمعيتي ماهي كلمه (Rutilus rutilus caspicus) سواحل جنوبي درياي خزر و درياچه پشت سد ارس با استفاده از روش توالي‌يابي DNA (DNA sequencing)

ساختار ژنتيكي و جمعيتي ماهي كلمه (Rutilus rutilus caspicus) درياچه پشت سد ارس و دو منطقه آستارا در غرب و بندر تركمن در شرق سواحل جنوبي درياي خزر با ژن سيتوكروم b و روش توالي يابي DNA انجام شد. روش كار شامل نمونه برداري از باله دمي، استخراج DNA، PCR و توالي يابي بود. جهت تجزيه و تحليل، شاخص هاي تنوع مولكولي، شاخص توزيع شكل گاما، شاخص Fst كه نشان دهنده جدايي جمعيت ها مي باشد، آزمون دقيق فرضيه صفر مبني بر مستقل بودن جمعيت ها، گسترش و پراكنش تاريخ جمعيتي با دو روش تست تاجيما و تست Fu Fsمورد بررسي قرار گرفت. در مجموع 18 هاپلوتايپ به دست آمد، شاخص توزيع شكل گاما 19/0 و نشاندهنده نرخ متوسط موتاسيون در اين گونه بود. مقدار Fst در سطح احتمال 05/0 بين سه جمعيت 12/0 بود كه تنها جمعيت منطقه درياچه پشت سد ارس با دو منطقه آستارا و بندر تركمن معني دار بود و آزمون تفاوت در داخل جمعيت ها اين مسئله را مورد تأييد قرار داد. تاريخچه جمعيتي ماهي كلمه غير معين و شبيه به مدل بسط ناگهاني بود و مقدار كم شاخص راجرز و هارپندينگ (061/0) آن را تأييد نمود. آزمون هاي بي طرفي تاجيما و شاخص Fu Fs بين مناطق به ترتيب 36/2 و 046/4 بود كه هر دو شاخص منفي و معني دار بودند. نتايج نشان داد كه جمعيت ماهي كلمه درياچه پشت سد ارس يك خزانه ژني مستقل مي باشد و با توجه به يكسان بودن جمعيت ها در دو منطقه سواحل جنوبي درياي خزر، بايستي مديريت شيلاتي در راستاي افزايش تنوع ژنتيكي و زيستي جمعيت هاي ماهي كلمه اين مناطق اعمال گردد.