اثرات نيمه مزمن نانوذره‌ي اكسيد مس بر برخي پارامترهاي خوني و بافت آبشش بچه‌ماهي كپور معمولي (Cyprinus carpio)

رشد فن آوري و و توسعه فعاليت هاي صنعتي در چند دهه اخير موجب ورود مقادير زيادي از آلاينده ها به محيط زيست شده است. با توجه به اثرات زيان بار برخي آلاينده ها بر محيط و موجودات زنده، بررسي و اثبات آسيب هاي ناشي از آ ن ها ضرورت مي يابد. لذا هدف اين پژوهش مطالعه سميت احتمالي نانوذرات Cuo از طريق ارزيابي پارامترهاي خوني و بررسي بافت آبشش بچه ماهي كپور معمولي است. بچه ماهيان در 12 آكواريوم حاوي غلظت هاي تحت كشنده ي 50، 100 و 200 ميلي گرم برليتر از اكسيدمس و يك گروه شاهد (بدون نانوذره ي اكسيدمس) در سه تكرار تيمار شدند. ماهي ها به مدت 14 روز در معرض نانوذرات اكسيد مس قرار گرفتند. در روزهاي 7 و 14، نمونه ها خون گيري گرديد و هموگلوبين (Hb)، هماتوكريت (Hct)،گلبولهاي قرمز خون (RBC)، گلبول هاي سفيد خون (WBC)، لنفوسيت ها، مونوسيت ها، ائوزينوفيل ها و نوتروفيل ها اندازه گيري شد و MCV، MCH و MCHC محاسبه گرديد. آبشش نمونه ها نيز جهت انجام مطالعات آسيب شناسي بافتي جدا شده، مقاطع بافتي آبشش تهيه و آسيب هاي بافتي بررسي گرديد. تجزيه و تحليل پارامترهاي خوني نشان داد كه نانوذرات اكسيدمس پس از 14 روز، به طور معناداري RBC، Hb ، Hct(در غلظت هاي 100 و 200 ميلي گرم برليتر)، MCH (در غلظت 100 ميلي گرم برليتر) و MCV (در غلظت هاي 50 و 200 ميلي گرم برليتر) را كاهش داد (05/0 P)(P 0.05) . نانوذرات اكسيدمس همچنين بر تعداد لنفوسيت ها، مونوسيت ها و نوتروفيل ها اثرات قابل توجهي داشته است (P 0.05 (05/0 P)). نتايج حاصل از بررسي مقاطع بافتي آبشش نيز آسيب هايي از قبيل پرخوني، خون ريزي، هايپرپلازي و چسبندگي رشته هاي ثانويه با شدت بالا و عريض شدن و تحليل لاملاي اوليه، نكروز سلولي، تلانژكتازي و ضخيم شدن غضروف لاملاي اوليه با شدت كمتر را نشان داد. به اين ترتيب مي توان نتيجه گرفت كه نانوذرات اكسيد مس در غلظت هاي مورد بررسي در اين مطالعه، اثرات منفي بر بچه ماهيان كپور داشته است.