مفهوم شناسي جنت در قرآن كريم

Conceptology of the Heaven in the Holy Quran

در قرآن كريم از انواع مختلفي از جنت نام برده شده كه اوصاف و درجات آنها نيز باهم متفاوت است. بررسي اصناف و القاب جنت در قرآن كريم از ديدگاه تفاسير مهم فريقين و نيز تحليل مراتب گوناگون آن در قرآن كريم از مهم‌ترين اهداف اين مقاله است. براساس يافته‌هاي اين مقاله كه به روش توصيفي ـ تحليلي به رشته تحرير درآمده است، اوصاف و درجات مطرح شده در قرآن كريم در نهايت جزء يك جنت واحد هستند و تفاوت آنها در تفاوت ايمان و عمل صالح بهشتيان است. در بهشت نظام فعلي برچيده شده و تنها سببي كه در آنجا كارگر است، اراده و خواست آدمي است كه هرچه بخواهد خدا برايش خلق مي‌كند. هركس مرتبه بالاتري در بهشت دارد، از مراتب پايين‌تر هم بهره‌مند است، ولي هركس در مرتبه پايين‌تر باشد، از مراتب فوق مرتبه خود، بهره‌اي ندارد. باطن هر نعمت بهشتي، حقيقت اسمي از اسماي الهي است. مقام عليين بالاترين درجه بهشت است كه مشابه مقام وسيله است كه مقربان الهي در آنجا سكني دارند. بهشت مانند وجود انسان يك بعد مثالي و ملكوتي و يك بعد مادي و طبيعي دارد. بهشتيان در بهشت، در سلامت و امنيت كامل هستند و با تسبيح و تقديس الهي به درجات كمال بيشتري نيز نايل مي‌شوند.

The Holy Quran states about different kinds of heavens, their features and their ranks. Investigating the different kinds and attributes of heavens in the holy Quran from the viewpoints of important Islamic interpretations and their methods of analysis are the crucial aims of this study. According to the results of this paper, through descriptive analytical method, the attributes and ranks of the paradise belong to the same and unique heaven and the differences result from the good deeds and faith of the residents of the heaven. Totally the paradise is the apparition of the deeds of the pious souls, as the faith’s ranks are different, the paradise ranks are different too. All of these blesses and ranks are dedicated to all the believers according to their piety and deeds and will be visualize in paradises (The blessed gardens with abundant trees) or meeting with Allah at the next world. Those who are in upper ranks of the paradise may enjoy the lower ranks too. But those who are in lower ranks may not profit from the upper ranks above all, the paradise is an ideal perfection of inhabitant of paradise and they are pleased of their status and do not want to exit from that kind of blessed and joyous place. The heaven looks like the man has the spiritual and material dimensions. Those magnanimous are everlasting, safe and healthy and reach more excellences through praising the greatness of Allah.