توليد و ارزيابي نانوليپوزوم‌هاي حامل پپتيدهاي زيست‌فعال به‌دست‌آمده از ضايعات ماهي با استفاده از آنزيم آلكالاز

در سال‌هاي اخير مطالعه‌هاي متعددي روي توليد پپتيدهاي زيست‌فعال از ضايعات ماهي، به‌واسطۀ اثرات مفيد آن بر سلامتي انسان، متمركز شده است. ليكن توليد پپتيدهاي زيست‌فعال نيازمند روش‌هاي محفاظتي مي‌باشد تا علاوه‌بر افزايش پايداري در محيط گوارش و جذب فعال، منجربه رهايش كنترل‌شده و بهينه‌سازي تأثير آن طي مصرف گردد. تحقيق حاضر با هدف ايجاد يك سيستم نانوليپوزومي فسفوليپيدي خوراكي حامل پپتيدهاي زيست‌فعال حاصل از پروتئين هيدروليزشده (FPH) ماهي كپور معمولي (Cyprinus carpio) توسط آنزيم آلكالاز با پوشش كيتوزان (غلظت‌هاي 0/05، 0/1 و 0/5 درصد وزني/حجمي) انجام گرفت. نتايج نشان داد كيتوزان تا حد زيادي سبب بهبود پايداري در نانوليپوزوم گرديد. ميانگين اندازۀ ذرات نانوليپوزوم‌ها در محدودۀ 339 تا 459 نانومتر با پتانسيل زتاي 51/7 تا50+ ميلي‌‌ولت و شاخص پراكندگي (PDI) 0/388 تا 0/487 قرار داشت. مقادير راندمان ريزپوشاني به‌طور قابل‌توجهي مؤثر از تغييرات غلظت كيتوزان در پوشش بود و حدكثر راندمان ريزپوشاني (2/65±86 درصد) در نانوليپوزوم حامل با پوشش 0/5 درصد كيتوزان مشاهده شد. بررسي ميزان رهايش پپتيد در محيط‌هاي شبيه‌سازي‌شدۀ معده و روده حاكي از تأثير پوشش بر افزايش پايداري پپتيدها در محيط‌هاي بيولوژيكي شبيه‌سازي‌شده بود. همچنين ارزيابي فعاليت آنتي‌اكسيداني به‌وسيلۀ آزمون‌هاي دي‌فنيل1 پيكريل هيدرازيل (DPPH) و 2،2آزينوبيس (3 اتيل‌بنزوتيازولين 6سولفونيك اسيد (ABTS) بيانگر وجود فعاليت بالاي مهاركنندگي راديكال در نانوليپوزوم‌‌هاي حامل پپتيد در نمونه‌هاي با پوشش كيتوزان و فاقد پوشش بود. نتايج تحقيق حاضر نشان داد ريزپوشاني پپتيدهاي زيست‌فعال در حامل ليپوزومي مي‌تواند رويكردي مفيد در جهت كاربرد مستقيم پپتيدها با قابليت آنتي‌اكسيداني در فراورده‌هاي غذايي باشد.