آثار تعاوني‌هاي آب‌بران بر وضعيت اقتصادي- اجتماعي كشاورزان استان خراسان شمالي

اين پژوهش با هدف بررسي آثار تعاوني هاي آب بران بر وضعيت اقتصادي اجتماعي كشاورزان استان خراسان شمالي انجام گرفت.جامعه آماري را بهره برداران استان خراسان شمالي به تعداد 20721 نفر تشكيل دادند كه با استفاده از فرمول كوكران و روش نمونه گيري تصادفي چندمرحله‌اي، 102 نفر از ساكنان روستاهاي داراي تعاوني آب بران و 92 نفر از ساكنان روستاهاي فاقد تعاوني آب بران به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. روايي پرسش‌نامه با استناد به ديدگاه صاحب نظران و كارشناسان و پايايي آن از طريق محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ براي متغير هاي اقتصادي (0.76) و براي متغير هاي اجتماعي (0.84) قابل قبول برآورد شد. نتايج مقايسه ميانگين‌ها نشان داد كه ميانگين متغيرهاي استفاده از روش ها و سيستم هاي پيشرفته آبياري، دبي آب ورودي، قدرت پس انداز، ميزان سرمايه گذاري براي استقرار سيستم آبياري تحت‌فشار و ارتباط با مروجان و كارشناسان كشاورزي در روستاهاي داراي تعاوني آب بران به‌طور معناداري از روستاهاي فاقد تعاوني بيشتر است. در مقابل، ميانگين متغيرهاي هزينه تأمين آب، اختلافات آب (نزاع بر سر آب) و  تمايل به مهاجرت در روستاهاي فاقد تعاوني بيشتر است.به‌ طور كلي، نتايج نشان داد تعاوني آب بران در استان خراسان شمالي توانسته است در بهبود وضعيت اقتصادي و اجتماعي روستاهاي تحت پوشش تعاوني در حد متوسط مؤثر باشد. با توجه به نتايج پژوهش، هرچند بهره برداران روستاهاي داراي تعاوني آب بران از مديريت منابع آبي خود رضايت دارند، اما ازآنجاكه سطح اين رضايت پايين تر از حد مناسب و ايده آل بود، به‌منظور رضايت بيشتر بهره برداران پيشنهاد شد كه توزيع آب بدون هيچ‌گونه تبعيضي طبق برنامه اي زمان‌بندي‌شده و بر اساس نياز آبي مزرعه هر بهره بردار صورت پذيرد.