واكاوي رشد اخلاقي كشاورزان در بهره ‏برداري از منابع آب كشاورزي (مورد مطالعه‏ ي شهرستان خرم ‏آباد)

شرايط بحراني منابع آبي كشور، لزوم همراهي راهبرد اخلاقي در كنار ساير راهبردهاي اقتصادي، قانوني، فناوري، دانشي و مديريتي را ايجاب كرده است. از اين رو تحليل رشد اخلاقي بهره برداران بر اساس تبيين بنيان هاي فكري شناختي و منطقي آنان از اهميت ويژه اي برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف واكاوي قضاوت و رشد اخلاقي كشاورزان شهرستان خرم آباد در بهره برداري از منابع آب انجام شده است. براي اين هدف بر اساس نظريه رشد اخلاقي لارنس كلبرگ، دو نمونه تعارض اخلاقي در بهره برداري از منابع آب زيرزميني براي تعيين سطوح رشد اخلاقي كشاورزان تدوين و طرح گرديد.از فن پيمايش و ابزار پرسشنامه براي جمع‌آوري داده ها از نمونه اي شامل 310 كشاورز شهرستان خرم‌آباد استفاده شد. روايي پرسشنامه توسط چهار نفر از اساتيد بخش ترويج و آموزش كشاورزي دانشگاه شيراز تائيد و براي ارزيابي پايايي، يك مطالعه راهنما با تعداد 30 نفر پاسخگو اجرا گرديد كه دامنه آلفاي كرونباخ مقياس هاي تحقيق بين0/82 تا 0/87 بدست آمد. نتايج تحليل تعارضات اخلاقي نشان داد كه موافقان حفر چاه غيرمجاز عمدتاً سطح اول (اخلاق پيش عرفي) و مرحله دوم (اخلاق ابزاري) رشد اخلاقي را مبناي قضاوت خودشان قرار مي دهند. ولي قضاوت مخالفان حفر چاه غيرمجاز بيشتر مبتني بر سطح دوم (اخلاق عرفي) و مرحله چهارم (اخلاق طرفدار قانون و نظم اجتماعي) رشد اخلاقي بود. همچنين، قضاوت اخلاقي مخالفان «ممانعت از پر كردن چاه غيرمجاز» عمدتاً بر اساس سطح سوم (اخلاق پساعرفي) و مرحله پنجم (اخلاق قراردادي اجتماعي) رشد اخلاقي بود؛ اما موافقان اكثراً بر اساس سطح دوم (اخلاق عرفي) و مرحله سوم (اخلاق هنجاري) رشد اخلاقي، قضاوت مي كردند. در نهايت بر مبناي نتايج حاصله، پيشنهاد‏هايي ارائه شد.