تجزيه‌پذيري شكمبه‌اي و قابليت هضم ظاهري تفاله زيتون عمل‌آوري شده با پرتو الكترون

پژوهش حاضر به منظور مطالعه اثرات عمل‌آوري‌ با پرتوتابي الكترون بر تركيبات شيميايي، قابليت هضم ظاهري ماده آلي و پروتئين خام و تجزيه‌پذيري مادۀ خشك، پروتئين خام و الياف نامحلول در شوينده خنثي تفاله زيتون انجام شد. پس از تهيه تفاله زيتون، نمونه‌ها با استفاده از شتاب­دهنده رودوترون در دزهاي 200، 250 و 300 كيلوگري پرتوتابي شدند. قابليت هضم ظاهري ماده آلي و پروتئين خام به روش خاكستر نامحلول در اسيد اندازه‌گيري شد. بدين منظور از 4 راس گوسفند نر قزل با ميانگين وزن زنده 2±41 كيلوگرم استفاده شد. گوسفندها، 2 هفته از قبل از شروع آزمايش و در طول دوره آزمايش با جيره حاوي 70 درصد علوفه و 30 درصد تفاله زيتون به صورت جيره كاملاً مخلوط تغذيه شدند. فراسنجه‌هاي تجزيه‌پذيري ماده خشك، پروتئين خام و الياف نامحلول در شويندۀ خنثي به روش كيسه‌هاي نايلوني اندازه‌گيري شد. مقدار 3 گرم از هر نمونه ماده خوراكي عمل‌آوري نشده يا عمل‌آوري شده به مدت صفر، 4، 8، 16، 24، 48، 72 و 96 ساعت در شكمبه چهار رأس گوسفند نر قزل قرار داده شد. پرتوتابي سبب كاهش الياف نامحلول در شويندۀ خنثي و اسيدي و افزايش قابليت هضم ظاهري ماده آلي و پروتئين خام تفاله زيتون شد (P 0/05). پرتوتابي تفاله زيتون با دزهاي 200، 250 و 300 كيلوگري درصد تجزيه‌پذيري موثر الياف نامحلول در شوينده خنثي در سرعت عبور 5 درصد در ساعت را به ترتيب به ميزان 4/6، 6/10 و 8/16 درصد نسبت به تفاله زيتون عمل‌آوري نشده افزايش داد(P 0/05). بر پايه يافته‌هاي اين پژوهش، پرتوتابي الكترون سبب افزايش تجزيه‌پذيري شكمبه‌اي و قابليت هضم ظاهري تفاله زيتون شد و دز 300 كيلوگري، بيشترين اثرات مثبت بر بهبود ارزش غذايي تفاله زيتون را داشت.