ارزيابي ژنتيكي ناهنجاري‌هاي توليدمثلي و صفات باروري با مدل‌هاي مختلط استاندارد و يك‌طرفه در گاوهاي هلشتاين

هدف از پژوهش حاضر، ارزيابي ژنتيكي صفات جفت‌ماندگي، متريت، تعداد تلقيح به ازاي هر آبستني و روزهاي باز با مدل‌هاي استاندارد و يك‌طرفه براساس داده‌هاي‌ زايش اول 50230 راس گاو هلشتاين جمع‌آوري شده در سال‌هاي 1387 تا 1396 در 17 گله بزرگ گاو شيري، بود. داده‌‌ها با مدل دام گوسي آستانه‌اي چهارصفتي با دو مدل استاندارد و يك‌طرفه‌ واكاوي شدند. در مدل‌ يكطرفه، آثار علَي بروز جفت‌ماندگي بر متريت، تعداد تلقيح به ازاي هر آبستني و روزهاي باز، متريت بر تعداد تلقيح به ازاي هر آبستني و روزهاي باز و تعداد تلقيح به ازاي هر آبستني بر روزهاي باز در نظر گرفته شدند. اثرات علَي جفت‌ماندگي و متريت بر تعداد تلقيح به ازاي هر آبستني به ترتيب 0.19 و 0.09 سرويس، بر روزهاي باز به ترتيب 4.74 و 5.38 روز و اثر علّي تعداد تلقيح به ازاي هر آبستني بر روزهاي باز 33 روز به دست آمدند. روابط علَي بين صفات به جز جفت‌ماندگي بر متريت و همبستگي هاي فنوتيپي و باقيمانده بين ناهنجاري‌‌ها و باروري تحت دو مدل از لحاظ آماري معني‌دار بودند. ميانگين‌هاي پسين وراثت‌پذيري جفتماندگي، متريت، تعداد تلقيح به ازاي آبستني و روزهاي باز در مدل استاندارد به ترتيب 0.15، 0.17، 0.07 و 0.09 و در مدل يك‌طرفه به ترتيب 0.16، 0.17 ، 0.07 و 0.1 برآورد گرديدند كه همه آنها از لحاظ آماري معني‌دار بودند؛ ولي با يكديگر اختلاف آماري معني‌داري نداشتند. بنابراين، اين مدل مي تواند به عنوان جايگزين براي مدل استاندارد در ارزيابي ژنتيكي صفات توليدمثلي زايش نخست گاوهاي هلشتاين به كار رود.