واكنش توده هاي گندم بومي ايران نسبت به بيماري بلايت فوزاريومي سنبله در شرايط مزرعه و گلخانه

بيماري بلايت فوزاريومي سنبله كه توسط گونه هاي مختلف قارچ Fusarium به ويژه گونه ي Fusarium graminearum ايجاد مي شود، يكي از مهم ترين بيماري هاي گندم در ايران است كه به ويژه در اقليم گرم و مرطوب كشور باعث كاهش عملكرد و كيفيت محصول مي شود. تحقيق حاضر به منظور ارزيابي واكنش تعداد 117 توده گندم بومي موجود در كلكسيون بخش تحقيقات غلات مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر نسبت به بيماري بلايت فوزاريومي سنبله طي دو سال زراعي 93-1392 و 94-1393 در شرايط مزرعه در دو منطقه ي گرگان و مغان و در شرايط گلخانه در كرج اجرا گرديد. ارزيابي توده هاي آزمايشي با استفاده از روش اسپورپاشي در مزرعه نشان داد كه 31 توده از 117 توده مورد بررسي، از نظر ميانگين شاخص بيماري از مقاومت مطلوبي در برابر بيماري برخوردار هستند. به نظر مي رسد كه علت مقاومت حداقل 21 شماره از بين اين توده ها، اساس ژنتيكي داشته و به وجود مقاومت نوع I در آن ها مربوط مي شود. براساس نتايج بررسي هاي گلخانه اي به روش مايه زني نقطه اي، همه ي توده هاي آزمايشي مورد بررسي در برابر اين بيماري حساس بوده و آلودگي شديدي از خود نشان دادند. اين امر مي تواند منعكس كننده ي عدم وجود مقاومت نوع II در اين توده ها باشد. در هر حال، با توجه به احتمال وجود مقاومت نوع I در تعداد قابل توجهي از توده هاي گندم ذكر شده، كه مي تواند تا حد زيادي گياه گندم را در شرايط مزرعه در برابر بيماري حفظ نمايد، از آن ها مي توان به عنوان والدهاي مقاوم به بيماري در تلاقي هاي مربوط به برنامه هاي اصلاح گندم استفاده نمود.