تنوع قدرت تهاجمي جدايه هاي Sclerotinia sclerotiorum و S. minor در استان آذربايجان غربي و برهمكنش اختصاصي لاين هاي آفتابگردان با جدايه هاي اين بيمارگرها

پوسيدگي اسكلروتينيايي يقه ساقه و ساقه كه توسط قارچ هاي Sclerotinia sclerotiorum و S. minor ايجاد مي شود، يكي از بيماري هاي مخرّب و مهم آفتابگردان است. استفاده از ارقام مقاوم به عنوان مهم ترين روش كنترل اين بيماري در نظر گرفته مي شود، ولي بكارگيري و توسعه ي اين ارقام، مستلزم وجود اطلاعاتي در زمينه ي قدرت تهاجمي بيمارگر در منطقه و برهمكنش جدايه هاي قارچ با ژنوتيپ هاي ميزبان است. در اين تحقيق ابتدا قدرت تهاجمي 15 جدايه S. sclerotiorum و 14 جدايه S. minor جمع آوري شده از مزارع آفتابگردان در مناطق مختلف استان آذربايجان غربي، روي رقم فرّخ بررسي شد. قدرت تهاجمي جدايه هاي S. sclerotiorum از كم تا زياد متغير بود ولي تنوع قدرت تهاجمي كمي در بين جدايه هاي S. minor مشاهده شد و اغلب آنها بسيار مهاجم بودند. سپس برهمكنش بين سه جدايه منتخب از هر گونه قارچ و 40 لاين آفتابگردان مورد بررسي قرار گرفت. مقاومت اختصاصي جدايه نسبت به دو بيمارگر در بعضي از لاين هاي مورد بررسي شناسايي گرديد و دو لاين 15031 و ENSAT-699 نسبت به هر سه جدايه S. minor مقاوم بودند. در بين لاين هاي مقاومي كه در اين تحقيق شناسايي شد، لاين ايراني 110 با مقاومت به دو جدايه از هر كدام از دو گونه بيمارگر و نيز ميانگين آلودگي كلّ (79/44%) كم، جزو مقاوم ترين لاين ها بود. از منابع مقاومت جديد كه در اين تحقيق شناسايي شد، مي توان در برنامه هاي به نژادي آفتابگردان استفاده كرد و با تركيب مقاومت هاي اختصاصي جدايه، ارقامي با طيف مقاومت وسيع نسبت به هر دو بيمارگر ايجاد نمود.