بررسي خاصيت ضدقارچي چند عصاره ي گياهي از گياهان بومي شمال ايران بر روي بيمارگر Penicilluim digitatum

Penicillium digitatum، عامل بيماري كپك سبز مركبات، يكي از مهم ترين بيمارگرهاي ايجاد كننده پوسيدگي ميوه در مركبات مي باشد كه خسارت‌ قابل توجهي به محصول وارد مي سازد. متاسفانه استفاده مكرر از تركيبات شيميايي، ضمن ايجاد اثرات مخرب بر روي انسان و محيط زيست سبب بروز جدايه‌هاي مقاوم بيمارگر نيز مي شود. امروزه، استفاده از آفت كش هاي زيستي نظير آنتاگونيست ها و تركيبات طبيعي گياهي، جايگزيني بادوام براي كنترل بيماري هاي پس از برداشت مي باشد. در اين بررسي، توانايي عصاره هاي حاصل از تعدادي از گياهان بومي كه در شمال كشور پراكنش نسبتا خوبي دارند به عنوان يك آفت كش طبيعي در كنترل بيمارگر P. digitatum، مورد ارزيابي قرار گرفت. از عصاره‌هاي متانولي اين گياهان براي بررسي هاي آزمايشگاهي و گلخانه اي به ترتيب بر روي محيط كشت1 (PDA) با روش ديسك كاغذي و روي ميوه ي پرتقال رقم واشنگتن ناول با روش غوطه ور نمودن در عصاره ها، استفاده شد. نتايج نشان داد با وجود اينكه در روش آزمايشگاهي، تعدادي از عصاره‌هاي گياهي ناحيه بازدارندگي از رشد را در اطراف ديسك كاغذي، ايجاد كردند، اما در شرايط انباري، ‌تنها گياه سرخاب كولي بود كه به‎طور معني‌داري مانع از توليد اسپور توسط قارچ P. digitatum شد. با جداسازي اجزاء عصاره ي سرخاب كولي با استفاده از ستون كروماتوگرافي و با كمك حلال هاي غير قطبي هگزان، نيمه قطبي دي اتيل اتر و قطبي متانول و تعيين خلوص آن‌ها با كمك2  (TLC)، 11 جزء خالص حاصل شد. نتايج ميزان تاثير هر جزء بر بيمارگر كپك سبز در شرايط آزمايشگاهي نشان داد كه عامل موثر در اين عصاره را مي توان با كمك حلال قطبي متانول استخراج نمود.