نحوه ي تخصيص بودجه ي زماني زنبور ماده Trissolcus vassilievi (Mayr) در رويارويي با تخم سن گندم (Eurygaster integriceps Puton)

مطالعات مختلف نشان داده اند كه افزايش زمان كل در دسترس پارازيتوييد موجب ايجاد اريب در برآورد پارامترهاي واكنش تابعي مي گردد. براي برآورد نااريب زمان دست يابي، نياز به مشاهدات مستقيم مي باشد. از طرفي مطالعات قبلي نشان داد كه در جمعيت هاي جغرافيايي پارازيتوييد تفاوتهايي نيز وجود دارد. از اين رو، در اين بررسي دو جمعيت زنبور پارازيتوييد Trissolcus vassilievi (Mayr) (تبريز و ورامين) انتخاب و زمان صرف شده براي رفتارهاي مختلف زنبور با مشاهده ي مستقيم ثبت گرديد. بودجه ي زماني زنبورهاي كاوشگر به چهار جزء شاخك زني، پارازيتيسم، علامت گذاري ميزبان و رفتارهاي نمايشي تقسيم شد و زمان هر رفتار براي زنبورهاي ماده بارور 24 ساعته نسل سوم از زمان رهاسازي زنبور به مدت سه ساعت ثبت شد. زمان صرف شده براي چهار رفتار مذكور به ازاي تمام ميزبان هاي بهره برداري شده در جمعيت تبريز به ترتيب 25/ 70±1071، 26/ 293±6/ 4288، 38/ 60±20/ 874 و 89/ 133±972 ثانيه و در جمعيت ورامين به ترتيب 03/ 94±2/ 1237، 72/ 365±6/ 4911، 08/ 87±935 و 20/ 69±8/ 1136 ثانيه بود. مضافاً، ميانگين زمان هاي مذكور به ازاي هر تخم ميزبان در جمعيت تبريز به ترتيب 16/ 1±87/ 31، 18/ 2±64/ 127، 83/ 0±02/ 26 و 75/ 6±93/ 28 ثانيه و در جمعيت ورامين به ترتيب 83/ 0±40/ 31، 88/ 1±66/ 124، 77/ 0±73/ 23 و 05/ 6±85/ 28 ثانيه به دست آمد. با نزديك شدن به انتهاي آزمايش، زمان پارازيتيسم به كندي افزايش يافت. نتايج اين پژوهش نشان داد كه بررسي هاي واكنش تابعي بايستي توأم با ثبت مستقيم رفتار حشره باشد و بايد به پارازيتوييد يا شكارگر اجازه داد كه خودش زمان توقف در لكه ي ميزباني را تعيين نمايد. در غير اين صورت زمان هايي كه حشره به دليل سيري و يا اتمام ذخيره تخم اقدام به دست يابي نمي نمايد، به زمان دست يابي افزوده خواهد شد.