زيست شناسي سرخرطومي طبق خارلته Rhinocyllus conicus Fröl. 1792 (Col.: Curculionidae) عامل مهار زيستي علف هرز خارلته Cirsium vulgare (Savi.) Ten. (Asteraceae) در منطقه ي اروميه

علف هرز خارلته،Cirsium vulgare (Savi.) Ten. 1835 ، گياهي است دو ساله كه باعث بروزمشكلات جدي در مراتع و مزارع مي شود. در اين پژوهش، زيست شناسي سرخرطومي طبق خارلتهRhincyllus conicus Fröl,  ، به عنوان يك عامل مهار زيستي اين علف هرز، در منطقه ي اروميه مطالعه شد. نتايج نشان داد كه اين سرخرطومي داراي يك نسل در سال بوده و به صورت حشره ي كامل زمستا ن گذراني مي كند. حشرات كامل در اوايل خرداد ماه از پناه گاه زمستانه خارج و ضمن استقرار روي گياه ميزبان و جفت گيري متناوب، از برگ و ساقه هاي نرم آن تغذيه مي كنند. ماده هاي بارور، تخم هاي خود را به صورت انفرادي در زير طبق و در حفره اي كه خود آن را ايجاد مي كنند، قرار مي دهند. دوره ي رشد و نمو جنيني در شرايط طبيعي پنج تا هشت روز طول مي كشد. لاروها بعد از خروج از تخم، وارد طبق شده و تا شش عدد لارو در درون طبق هاي بزرگ تر مي توانند رشد كنند. رشد و نمو لاروي در شرايط طبيعي 5±27 روز طول مي كشد. لاروها ضمن رشد و نمو، از بافت هاي دروني طبق و بذور آنها تغذيه كرده و باعث از بين رفتن و يا تخريب بذرهاي درون طبق مي شوند. لاروهاي كامل يك حجره شفيرگي تخم مرغي شكل تيره رنگ در طبق درست كرده و درون آن تبديل به شفيره مي شوند. دوره شفيرگي در 149 روز كامل شده و اولين حشرات كامل نسل جديد از اواسط تيرماه ظاهر، و با ترك طبق، مكان مناسبي را براي زمستان گذراني جستجو مي كنند. حشرات زمستان گذران در اوايل خرداد ماه سال بعد، از مكان هاي زمستان گذراني خود خارج مي شوند. لاروهاي اين سرخرطومي توسط دو گونه از زنبورهاي پارازيتوئيد به نام هاي Baryscapus crssicornis (Hym.: Eulophidae) و Bracon armeniacus (Hym.: Braconidae) پارازيته مي شوند. زنبور B. armeniacus براي اولين بار از ايران گزارش مي شود.