بررسي راهكارهاي تقويت توان اقتصادي دامداران با تكيه بر تحليل اقتصادي دامداري سنتي (مطالعه موردي: مراتع ييلاقي سجادرود- استان مازندران)

Investigating the Strategies for Strengthening Pastoralists' Economic Power Based on Economic Analysis of Traditional Animal Husbandary (Case Study: Summer Rangelands of Sajjadoodh-Mazandaran Province Rangelands)

دامداري سنتي متكي به مراتع بيشترين سهم را در بهره‌برداري از مراتع كشور دارد. با وجود آنكه بيش از نيمي از علوفه مورد نياز دام‌ها از منابعي غير از چرا در مراتع تأمين مي‌گردد، بيشتر دامداران در ايران بر اين عقيده هستند كه دامداري سنتي داراي توجيه اقتصادي نمي‌باشد. ازاين‌رو، اين تحقيق را مي‌توان گامي در جهت تحليل اقتصادي فعاليت دامداري دانست كه فصلي از سال را متكي به علوفه مراتع ييلاقي حوزه آبخيز سجادرود بابل مي‌باشند. اطلاعات مربوط به ارزيابي اقتصادي به روش پيمايشي و از طريق پرسش‌نامه تكميل گرديد. جامعه آماري شامل 3 سامان عرفي داراي طرح و 3 سامان عرفي فاقد طرح مرتع‌داري بود. با استفاده از فرمول كوكران تعداد نمونه لازم براي انجام اين پژوهش (82 دامدار) انتخاب گرديد. در اين بررسي سود خالص بهره‌برداران از فعاليت‌هاي دامداري و ساير عوامل اجتماعي و اقتصادي مؤثر بر درآمد دامداران مطالعه شد. نتايج حكايت از آن داشت كه نسبت منفعت به هزينه فعاليت دامداري سنتي در منطقه 41/ 1 و داراي توجيه بوده است ولي اختلاف سودآوري بين مراتع داراي طرح و فاقد طرح و همچنين بين دامداران مورد بررسي با تعداد دام كم، متوسط و زياد معني‌دار نشد. ميانگين سود خالص به ازاي هر رأس دام براي هر دامدار در مراتع داراي طرح و فاقد طرح به‌ترتيب 63/ 29477 و 22130 ريال در سال پايه 1395 محاسبه شد كه اين اختلاف از نظر آماري معني‌دار نشد. با توجه به نتايج پيشنهاد شد، بهترين راهكار براي تقويت توان اقتصادي دامداران، تأمين علوفه يارانه‌اي، اعطاي تسهيلات بانكي كم‌بهره، تغيير نژاد دام و تشكيل شركت‌هاي تعاوني مرتع‌داري مي‌باشد.

Traditional animal husbandry has the highest share in the exploitation of the country rangelands. Although more than half of the forage required for livestock is supplied from sources other than grazing in rangelands, most pastoralists believe that traditional livestock husbandry is not economically justified in Iran. Therefore, the current study is a step towards economic analysis of animal husbandry activity, which is dependent on the forage of summer rangelands of Sajjadroodwatershed in Babol during a season of the year. Data related to economic analysis was completed based on a survey method and a questionnaire. The statistical population consisted of three allotments with range management plans and three allotments without any range plans. Using the Cochran formula, 82 ranchers were selected as needed samples for this research. In this study, the net profits of ranchers from livestock activities and other socio-economic factors affecting ranchers' income were investigated. The results showed that the profit/cost ratio of traditional husbandry activity was 1.41 and had economic justification. However, there were no significant differences between the profitability of the rangelands with and without plans and between the ranchers with small, medium and large numbers of livestock. In 2016, average net profits per head of each livestock in rangelands with and without plans were 29477.63 and 22130 Rials, respectively that were not statistically significant. According to the results, it was suggested that the best way to improve pastoralists' economic power was providing subsidized forage, low-interest banking facilities, changing in livestock breeding, and establishing pastoral cooperative companies.