جلوۀ تحولات زباني و قالبي در رباعي معاصر

در ابتداي قرن اخير شعر فارسي دستخوش تحولات ساختاري بسياري قرار گرفت. اين تحولات رفته رفته شعر كلاسيك فارسي را دگرگون ساخت. مي توان گفت رباعي از قالب هايي است كه به دنبال جريان مزبور در دو دهۀ اخير تحت تاثير سنت شكني هاي نوآورانه قرار گرفت. اين تحولات گاه،  با ظرافت هاي نوآورانه وگاه با بدعت هاي صورت مآبانه همراه بود. فرضيۀ نگارندگان آن است كه رباعي معاصر به عنوان قالبي پيشتاز در نوآوري هاي زباني و قالبي، از اين جهت قابل ملاحظه و بررسي است كه نسبت به ديگر قالب هاي شعر فارسي بيشتر مورد تصرف و تحول قرار گرفته است. لذا پرداختن به آن را ضرورت احساس كرده و بر آن شده تا با نمونه آوري، اين تصرفات را آشكار سازد. پژوهش حاضر با مطالعۀ شمار قابل توجهي از رباعيات معاصر و التفات به مجموعه رباعيات شاعران معاصر، اين نوآوري ها را استخراج و تحليل كرده است. پس از مطالعه و بررسي روشن گرديد كه نوآوري در بافت رباعي بيشتر در يكي دو دهۀ اخير صورت گرفته است. عدم رعايت قافيه به صورت عامدانه، استفاده از رديف هاي طولاني، درهم شكستن نظام قافيه و وزن به انحاي مختلف، پهلو زدن هاي عامدانه به زبان كوچه و بازار، ديگرگونه نويسي، كاربست واژگان امروزي و علائم نگارشي و ... از تصرفاتي است كه در رباعي معاصر به چشم مي خورد.