مدل سازي رفتار انتخاب وسيله كاربران وسايل نقليه شخصي در قبال اعمال سياست هاي مديريت تقاضاي سفر (مطالعه موردي: شهر يزد)

Modeling the Mode Choice Behavior of Private Vehicle Users under Urban Demand Management Policies (Case Study: Yazd City, Iran)

در جوامع امروزي با رشد جمعيت، افزايش مالكيت و تردد وسايل نقليه، افزايش عرضه به تنهايي قادر به پاسخگويي نيازهاي حمل و نقلي نيست و بايستي از روش هاي مديريت تقاضا نيز استفاده شود. روش‌هاي مديريت تقاضا مي‌توانند در قالب سياست هاي محدودسازي مانند سياست­ هاي قيمت­گذاري محدوده­اي و قيمت ­گذاري پاركينگ ­هاي حاشيه ­اي و همچنين در قالب سياست­ تشويقي مانند ايجاد سامانه اتوبوس تندرو يا BRT بكار برده شوند. در اين مقاله نتايج يك تحقيق در رابطه با بررسي تاثير بكارگيري هركدام و يا تركيبي از سياست­ هاي ياد شده بر رفتار انتخاب وسيله نقليه كاربران براي سفرهاي كاري به ويژه زماني كه يك سيستم حمل و نقل عمومي مناسب مانند سامانه اتوبوس­ تندرو در شهري مانند يزد فراهم شده باشد، ارائه شده است. نمونه آماري مورد نياز اين مطالعه از طريق پرسشنامه­ هاي تكميل شده كه براي مطالعات امكان سنجي ايجاد سامانه اتوبوس تندرو براي شهر يزد به روش رجحان بيان شده تهيه شده بود، فراهم گرديد. در اين تحقيق، براي سفرهاي با هدف كاري مدل­هاي لوجيت چندگانه و آشيانه ­اي ساخته شدند نتايج اين مدل­ ها نشان داد كه از ميان سياست‌هاي مورد بررسي، بالاترين تاثير در كاهش سهم استفاده از خودروي شخصي و افزايش سهم اتوبوس تندرو مربوط به سياست اخذ عوارض عبور و پس از آن سياست قيمت گذاري پاركينگ بوده است. نتايج حاصل از اين مدل ها همچنين نشان داد كه اعمال سياست­ هاي مديريت تقاضا به صورت تركيبي مي‌تواند تاثير بسزايي در كاهش سهم وسايل نقليه شخصي و افزايش سهم اتوبوس تندرو داشته باشد.

It has been widely recognized in recent years that the expansion of street networks is not a viable solution to meet transportation demands of today’s society and it would also require deploying demand management policies as well. Various demand management techniques such as Cordon Pricing and Parking Pricing policies can be used to restrain the use of private vehicles; and to encourage the use of other transport modes such as Bus Rapid Transit system (BRT). In this article, the results of a study on the effects of using any or a combination of the above mentioned policies along with increasing the utility of public transport, i.e. via providing a BRT system in the city, on the mode choice behavior of travelers is presented. The City of Yazd was selected for this case study. The data required for this study was provided from a stated preference survey that was conducted earlier for a feasibility study to introduce a BRT system in the city of Yazd. The multinomial and nested logit models were then developed for work trips. The results obtained from these models indicated that for work trips, the most effective policies to decrease the use of private cars and increase the patronage of BRT system was related to cordon pricing and parking pricing policies respectively. The results also indicated that combined application of demand management policies would have a significant impact on reducing the use of private vehicles and increasing the use of BRT system.