ارزيابي عكس‌العمل تعدادي از ارقام سويا نسبت به نماتد ريشه گرهي Meloidogyne javanica

شناسايي و استفاده از ارقام مقاوم به عنوان يكي از اقتصادي‌ترين و بي‌خطر‌ترين روش‌هاي مديريتي در اولويت مي‌باشد. در اين تحقيق به منظور ارزيابي عكس‌العمل تعدادي از ارقام سويا نسبت به نماتد ريشه گرهي (Meloidogyne javanica)، نمونه‌هاي ريشه آلوده به نماتد ريشه گرهي از يك گلخانه گوجه فرنگي در استان اصفهان جمع‌آوري شده و به آزمايشگاه منتقل شدند. توده تخم منفرد جدا شده از گال‌ها، براي تكثير در مجاورت ريشه‌هاي سالم نشاء گوجه فرنگي رقم ps در گلدان‌هاي حاوي خاك سترون قرار داده شدند. جهت تشخيص و شناسايي گونه نماتد از خصوصيات ريخت‌شناسي و نشانگرهاي مولكولي استفاده گرديد و با توجه به الگوي خطوط شبكه كوتيكولي انتهاي بدن ماده‌هاي بالغ، تكثير باند 670 جفت بازي از DNA استخراجي از تخم، گونه نماتد M. javanica شناسايي گرديد. عكس‌العمل ارقام مختلف سويا شامل سحر، اليت، ويليامز، 033، L17، DPX و JK به اين گونه در آزمايشي در قالب طرح كاملا تصادفي با پنج تكرار مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور در مرحله 5-4 برگي ارقام سويا، تعداد 8000 تخم در 2.5 كيلوگرم خاك اطراف ريشه اين گياهان تلقيح شد. 80 روز پس از تلقيح صفات رشدي و فيزيولوژيك گياهان شامل وزن تر و خشك ريشه و اندام هوايي به همراه طول ريشه و اندام هوايي، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن دانه، نسبت سطح برگ (LIR)، شاخص سطح برگ (LIA) اندازه‌گيري شد. سپس براي ارزيابي ميزان مقاومت ارقام، از سيستم مبتني بر دو فاكتور توليدمثل نماتد و ميزان آلودگي ريشه استفاده شد. نتايج نشان داد كه رقم JK حساس و ارقام اليت و ويليامز متحمل مي‌باشند و چهار رقم 033، L17، DPX و سحر مقاوم شناخته شدند.