بررسي اثر باقي‏مانده مصرف چند علف‏كش‏‏ سولفونيل اوره گندم (Triticum aestivum L.) در كشت حفاظتي پنبه (Gossypium hirsutum L.)

به منظور بررسي تأثير باقي‏مانده ي چند علف‏كش سولفونيل اوره مورد استفاده در كشت گندم (Triticum aestivum L.) بر پنبه (Gossypium hirsutum L.)، آزمايشي در دو بخش مزرعه و گلخانه در قالب طرح پايه بلوك‏هاي كامل تصادفي با شش تيمار و چهار تكرار در شهرستان سرخس طي سال زراعي 93-1392 اجرا شد. تيمارها شامل پنج علف‏كش سولفوسولفورون (26.6 گرم در هكتارآپيروس 75%)، مزوسولفورون+يدوسولفورون+مفن پاير (1.5 ليتر در هكتار آتلانتيس 2.1%)، ترياسولفورون+دايكمبا (165 گرم در هكتار لينتور 70%)، ترياسولفورون+تربوترين (250 گرم در هكتار لوگران اكسترا 64%) و متسولفورون+سولفوسولفورون (40 گرم در هكتار توتال 80%) بودند كه در مرحله رشد پنج برگي گندم به ميزان توصيه شده مصرف شدند. يك تيمار شاهد بدون علف‏كش (وجين دستي علف هاي هرز) نيز در نظر گرفته شد. آزمون زيست سنجي باقي مانده علف كش در گلخانه با تهيه نمونه خاك از تيمارهاي مذكور بلافاصله پس از برداشت گندم و كشت گلداني گياهان پنبه، ذرت، جو و كلزا اجرا شد. نتايج آزمايش مزرعه اي نشان داد كه بقاياي علف‏كش‏هاي توتال، آپيروس و آتلانتيس به علت وجود علف‏كش‏هاي پايدار مت سولفورون متيل، سولفوسولفورون و مزوسولفورون در تركيب خود، باعث مسموميت پنبه در ابتداي رويش به صورت توقف در رشد بوته‏ها و كاهش وزن خشك اندام هوايي شدند. ريشه پنبه در مزرعه فقط تحت تأثير باقي‏مانده علف كش توتال قرار گرفت. علايم ظاهري خسارت از جانب هيچ تيماري در پنبه پايدار نبود، به طوري كه توقف در رشد پنبه به مرور جبران شد و در نهايت تعداد غوزه و عملكرد محصول تحت تأثير معني دار باقي‏مانده علف‏كش‏ها قرار نگرفت. بر اساس نتايج آزمايش گلخانه اي، باقي‏مانده علف كش هاي توتال، آتلانتيس و آپيروس وزن خشك اندام هوايي پنبه و علف كش هاي توتال و آپيروس موجب كاهش معني دار وزن خشك ريشه نسبت به شاهد شدند. ميزان مسمويت گياهان در آزمايش گلخانه براي كلزا بيشترين و براي ذرت كمترين مقدار بود. ميزان اثر باقي‏مانده علف‏كش‏ها بر اساس ميانگين صفات گياهان آزمون براي علف كش لينتور كمترين و براي علف كش توتال بيشترين بود.