خاموشي حدنصاب حسگري باكتري‌ها توسط عصارۀ گياهان و تأثير آن بر بيماري‌زايي باكتري Pectobacterium carotovorum

باكتري‌ها از يك مكانيسم مولكولي پيشرفته به‌نام حدنصاب حسگري يا quorum sensing براي تنظيم بيان ژن‌ها و برنامه‌ريزي فعاليت‌هاي اجتماعي در جمعيت استفاده مي‌كنند. اين پديده همراه با توليد مولكول‌هاي كوچك پيام‌رسان مانند اسيل هموسرين لاكتون است و فرآيندهاي بيولوژيك بسيار مهمي از جمله توليد بيوفيلم، آنتي‌بيوتيك و فاكتورهاي بيماري‌زايي را تنظيم مي‌كند. بعضي گياهان به‌دليل ارتباط طولاني مدت با باكتري‌ها قادر به توليد تركيباتي هستند كه فعاليت‌هاي وابسته به حدنصاب حسگري باكتري‌ها را سركوب مي‌كنند. در اين پژوهش فعاليت مختل‌كنندگي سيستم حدنصاب حسگري در عصارۀ متانولي 25 گونه گياهي با استفاده از باكتري گزارش‌گر Chromobacterium violaceum CV026 در حضور پنج ميلي‌گرم در ليتر مولكول سيگنال C6AHL در محيط كشت لوريا برتاني رديابي شد. نتايج نشان داد عصاره‌هاي گياهان گشنيز Coriandrum sativum،شيرين‌بيان Glycyrrhiza glabra، منداب Eruca sativa، ختمي Althea officinalis و كرفس‌كوهي Kelussia odoratissima، توليد رنگ‌دانه ويولاسئين در باكتري C. violaceum CV026 را سركوب كرده و باعث تشكيل پرگنه‌هاي روشن باكتري گزارش‌گر در اطراف چاهك عصاره‌ها شدند. عصاره‌هاي كرفس‌كوهي و منداب با اثر تخريبي در فعاليت پروتئين‌هاي LuxI و LuxR باكتري گزارش‌گر، بيشترين تأثير را در سركوب حدنصاب حسگري داشتند. در اين پژوهش غده‌هاي ضدعفوني شده سيب‌زميني با سوسپانسيون cfu/ml 106 باكتري Pectobacterium carotovorum و عصاره‌هاي گياهي تلقيح و به‌مدت 72 ساعت در دماي 30 درجۀ سلسيوس و رطوبت نسبي 80 درصد قرار داده شدند. نتايج نشان داد غده‌هاي تيمار شده با عصارۀ گياهان شيرين‌بيان و منداب كاهش شديد علائم پوسيدگي نرم (بيش از 60 درصد) را نشان دادند. اين گياهان حاوي تركيباتي هستند كه با اختلال در حدنصاب حسگري، توليد آنزيم‌هاي پكتينوليتيك را در باكتري پكتوباكتريوم مختل مي‌كنند.