تحليل انتقادي از انحراف سلفيه در معناشناسي صفات الهي از منظر قرآن

«سلفيه» اصطلاحي نوظهور در تاريخ انديشه اسلامي است كه گروهي از اهل حديث و پيروان احمدبن حنبل، ابن‌تيميه و محمدبن عبدالوهاب براي خويش برگزيده‌اند. آنان در روش شناخت، نقل‌گرا و در فهم نقل، ظاهرگرا هستند. عقل را شايسته فهم مسائل الهي ندانسته‌اند و رسالت آن را تنها فهم درست سخنان سلف مي‌دانند. بر مبناي هستي‌شناسي سلفيه، خدا موجودي آسماني و نشسته بر عرش در آسمان هفتم است. صفات خبري زايد بر ذات همچون «يَد»، «نَفْس» و «وجه» دارد و در قيامت به چشم سَر ديده خواهد شد. آنان در تبيين و تفسير اين گونه صفات الهي از حيث معناشناسي بر اساس اصل ظاهرگرايي در قرآن و سنت، و به تبعيت از برخي اهل اثر و اصحاب حديث به معناي ظاهري و عاميانه اين صفات بسنده كرده، آنان را تأويل نمي‌كنند. اين گروه با تفسير افراطي و متعصبانه‌اي كه از توحيد دارند، فقط خود را توحيدي مي‌خوانند و ساير مسلمانان را مشرك و كافر قلمداد مي‌كنند. امام علي(ع) تشبيه را رد كرده‌است و براي ردّ آن، ادله‌اي آورده‌است. امير مؤمنان علي(ع) تنزيه مطلق را قبول ندارد و قائل به اين است كه خدا را در حدّي كه خود خدا و پيامبران او معر في كرده‌اند و بر اساس آيات و افعال او، مي‌توان شناخت. در اين مختصر مباني سلفيه به خامه نقد كشيده شده‌است.