جلوه هايي از پدافند غيرعامل در‌ راهبرد‌هاي دفاعي قرآن مجيد و سيره نبوي(ص)

توجه به پدافند غيرعامل در جهت افزايش توانمندي‌هاي دفاعي كشورها و كاهش تهديد و آسيب‌پذيري آنها در حوزه‌هاي گوناگون امري است اجتناب‌ناپذير، كه مطمح نظر سياست‌مداران بزرگ دنياي امروز است. با ظهور اسلام، جبهه كفر و هجوم گسترده‌اي را براي هدم و نابودي اين دين الهي و انساني آغاز كرد. لذا در برخي از آيات قرآن كريم آشكارا اهميت حفظ آمادگي همه جانبه در برابر دشمنان و دفاع از حريم دين و كيان مسلمين مورد توجه و تاكيد قرار گرفته‌ است. همچنين در سيره دفاعي پيامبر (ص) نيز نمونه‌هاي فراواني از انواع روش‌ها و تاكتيك‌هاي دفاعي و بهره‌گيري مؤثر از موقعيت‌هاي مناسب زمان و مكان براي رويارويي و مقابله با دشمنان دين وجود دارد. هدف اين پژوهش بررسي و واكاوي روش‌ها و تاكتيك‌هاي دفاعي گوناگوني است كه به صورت مستقيم يا غير مستقيم در قرآن كريم بدان اشاره شده است و همچنين استخراج و ارائه نمونه‌هايي از تدابير و برنامه‌هاي دفاعي در سيره پيامبر (ص) با توجه به آنچه كه امروزه به عنوان اصول پدافند غير عامل شناخته شده است. اين مقاله با استفاده از روش توصيفي تحليلي، با توجه به دو عامل عمده فرماندهي هوشمندانه پيامبر اسلام و روحيه شهادت طلبانه مؤمنان به تبيين مهم‌ترين ابعاد و روش‌هاي دفاع غير عامل در آموزه‌هاي قرآن كريم و سيره پيامبر (ص) از قبيل اقدامات فرهنگي و عمليات رواني، افزايش قدرت نظامي در جبهه اسلام ، افزايش ميزان بازدارندگي در جبهه دشمن، رعايت اصول مديريت در شرايط بحران، شناسايي فرصت‌ها و تهديدها، كاربست طرح فريب دشمن، دورانـديـشى و آينده نگري و... مي‌پردازد.