طبقه بندي خاك هاي كربناته از ديدگاه مهندسي ژئوتكنيك (مطالعه موردي: خاك مارن دار شهر تبريز)

Classification of Carbonated Soils from Geotechnical Point of View (Case study: Marly Soils of Tabriz

توسعه تبريز به صورت كريدوري و به سمت شرق و شمال شرقي باعث شده تا ساخت و سازهاي جديد بيشتر بر روي لايه هاي مارن صورت پذيرد و به علت افزايش ارتفاع ساختمان و عمق گودبرداري، شناخت بيشتر اين لايه ها، ناگزير مي نمايد. بررسي تحقيقات و مطالعات ژئوتكنيك پروژه ها نشان مي دهد كه شناخت كافي از مارن تبريز وجود نداشته و طبقه بندي آن بيشتر بر اساس رنگ مارن صورت مي پذيرد. مارن هاي تبريز رسوبات كربناته درياچه اي هستند كه در نواحي شرقي، شمالي و جنوبي شهر برونزد داشته، در بيشتر نواحي تشكيل دهنده سنگ بستر بوده و در زير رسوبات آبرفتي قرار دارند. اين مطالعه تلاش دارد با انجام آزمايشاتي، حدود مشخصات پارامترهاي مختلف اين خاك ها را مشخص و نسبت به شناخت بيشتر آن و نشان دادن موقيت قرارگيري در ميان تعاريف و طبقه بندي هاي خاك هاي كربناته در جهان اقدام نموده و اين مقدمه اي باشد براي تعريف يك سيستم توصيف و طبقه بندي كه خصوصيات بيشتري از اين خاك را در برداشته و تعريف كامل تري از آن را ارائه كند. به اين منظور حدود 80 نمونه از نقاط مختلف تبريز مورد آزمون قرار گرفت. اين آزمون ها شامل حدود اتربرگ، وزن مخصوص، درصد رطوبت، تك محوري، برش و تحكيم براي اكثر نمونه ها و درصد كربنات كلسيم، مواد آلي، PH، پراش اشعه ايكس، پرتو ثانويه اشعه ايكس، گرما وزن سنجي و آزمون ژئوفيزيكي دان هول براي دسته اي از نمونه ها مي باشد. اين نتايج در نمودارها و جداول بررسي شده، پارامترهاي مهم براي توصيف و طبقه بندي خاك تخمين و يك نام گذاري يكسان براي توصيف خاك هاي مارن دار تبريز پيشنهاد گرديد.

With the corridor development of the Tabriz city in the east direction, a large part of urban development is located in a context of uneven topography and more on marl soils, either on the surface or in the depth. Review of scientific articles and geotechnical studies conducted at regional level indicate that in the description of Tabriz marls, no enough attention has been paid to recognize, describe and classify them; so that it is usually confined to mentioning the “marl” and describing its color. This study tries to specify some characteristics of various parameters of marls through conducting several tests in order to introduce the marl of Tabriz more and determine its position in the general definition of marl in the world; so that this study could be an introduction to a separate description and classification system that covers more distinct properties of this kind of soils and provides a more rigorous definition of it. Marl is a simple binary mixture of clay and calcium carbonate. However, because of the vast differences in type, and origin, there is no unified definition for marl. Large volumes of lacustrine carbonate sediment outcrops, locally known as Tabriz Marl, surrounds eastern and southern regions of Tabriz city in the Azerbaijan province of Iran. Tabriz Marl is generally known as a plastic and sticky, difficult to handle, and a very poor quality subgrade and embankment material. For these reasons, considerable volumes of cut soil, produced due to numerous developing projects of urban area and industrial zones, are inevitably dumped over valleys, low-lying areas, and also on hillsides. This trend causes man- made settling and sliding soil masses, which are causing considerable property losses and damage.