خودكارآمدي: چيستي و كاربرد در آماده‌سازي و توسعه‌ي حرفه‌اي معلم

Self-efficacy: essence and the application in teacher preparation and development

«خودكارآمدي»، باوري دروني است كه معلمان را در مواجهه با مشكلات رواني و امراض جسماني ناشي از تنيدگي­ هاي تدريس، مصون مي­ نمايد. شناخت ناكافي محققان ايراني از مباحث نظري سازه خودكارآمدي معلم و وجود ابهام در برخي از اين مباني و نيز غفلت از جنبه كاربردي اين سازه در توسعه حرفه­ اي معلمان كشورمان، محقق را بر آن داشته است تا اولاً با بر طرف نمودن برخي از چالش ­هاي نظري مربوط به خودكارآمدي معلم، درك درست و عميقي از چيستي اين سازه را فراهم نمايد؛ ثانياً كاربردهاي عيني خودكارآمدي معلم در آموزش و پرورش را تشريح نمايد. نوشتار حاضر با مرور تحقيقات مختلف و استفاده از روش تحليلي-توصيفي نشان داده است كه طراحي و اجراي برنامه ­هاي آماده­سازي مبتني بر خودكارآمدي در دانشگاه فرهنگيان مي­ تواند تضمين كننده­ ي شايستگي­ هاي حرفه­اي آتي دانشجو معلمان باشد. همچنين اجراي برنامه ­هاي توسعه حرفه ­اي مبتني بر خودكارآمدي براي معلمان شاغل، از طريق دوره ­هاي ضمن خدمت، سبب توانمندي و جلوگيري از فرسودگي شغلي آنان خواهد شد.

Self-efficacy is an internal belief that protects teachers in confronting psychological problems and physical diseases caused by teaching stresses. Inadequate understanding of Iranian researchers from theoretical issues of teacher self-efficacy, existence ambiguities in some of theoretical bases of the construct and neglecting the practical aspect of this construct in the professional development of our country teachers caused the researcher firstly to provide a correct and profound understanding of the nature of teacher self-efficacy by clarifying some of the theoretical challenges related to this construct and secondly, explain the practical uses of teacher self-efficacy in education. The present paper, by reviewing various studies and using the analytical-descriptive method, has shown that designing and implementing efficacy-based preparation programs at Farhangian Teacher Education University (FTEU) can guarantee the future professional competencies of teacher students. Also, the implementation of efficacy-based professional development programs for in-service teachers, through mid-career training, caused teachers empowerment and prevent their burnout