كليدواژه :
علم , جغرافيا , شيعيان , تمدن اسلامي , پيشرفت
چكيده فارسي :
بررسي روند شكلگيري علوم در تمدن اسلامي نشانگر آن است كه گرايش مسلمانان به شاخههاي مختلف علوم بر اساس نيازهاي جامعه اسلامي بوده است. جغرافيا از جمله علومي است كه از همان اوايل مورد توجه مسلمانان قرار گرفت و انديشمندان شيعه ضمن خلق آثاري ارزشمند، نقش مهمي در تكامل و پيشرفت آن ايفا نمودند. تأكيد قرآن كريم و توصيههاي مكرر پيشوايان دين در خصوص لزوم آموزش علم و نيز تشويق مسلمانان به سير و سياحت، انديشه و عبرتآموزي از سرنوشت اقوام گذشته را بايد مهمترين عوامل توجه شيعيان به علم جغرافيا دانست. همچنين نيازهاي روز افزون بازرگاني، سياسي و مذهبي جوامع اسلامي از جمله انگيزههايي بود كه سبب گرديد عالمان شيعه به كسب دانش جغرافيا و توسعه آن همت گمارند. اين پژوهش بر آن است تا نقش و جايگاه برجسته دانشمندان شيعه را در پيشرفت علم جغرافيا در تمدن اسلامي تا سده ششم هجري نشان دهد.