عنوان مقاله :
تحليل انتقادي تفاسير تربيتي معاصر
پديد آورندگان :
رضايي اصفهاني ، محمد علي - قرآن و علوم حديث , حسيني رامشه ، سيد سعيد - قرآن و علم
كليدواژه :
قرآن , تربيت , تفسيرتربيتي , تفسير ترتيبي , تفسير موضوعي ,
چكيده فارسي :
تربيت قرآني مطمئنترين برنامه براي رشد همه جانبه آدمي است كه بر اساس توحيد و عبوديت خداوند متعال بنا شده و بر فطرت، اختيار، عقلانيت و معرفتپذيري انسان تكيه دارد. بدين منظور عدهاي درصدد اين برآمدند كه قرآن را از دريچه تعليم و تربيت تفسير كنند، روش تفسير تربيتي يك روش علمي اجتهادي است مبتني بر گردآوري آيات مرتبط، منظومه سازي آيات، نظام سازي و استخراج قواعد كلان كه هدفش؛ كشف مقاصد و مداليل آياتي است كه ميتواند تغييري در ساحت بدن، ذهن، روح و رفتار متربي ايجاد كند. اين نوع تفسير آسيبهايي همچون عدم صلاحيت مفسر و عدم پايبندي به مباني را دارد كه منجر به تفسير رأي خواهد شد. برخي از تفاسير ترتيبي نكات تربيتي پر رنگتري دارند، لكن بناي بر اينكه تفسيرشان تربيتي باشد نداشتهاند به صورت نمونه: المنار، مهر و... و برخي با عنوان تربيتي به نگارش درآمدهاند مثل: «نخستينتفسيرتربيتي» اثر حسين ميرزاخاني؛ «التفسير التربوي» اثر دكتر أنور الباز؛ «تفسير القرآن المرتب منهج لليسر التربوي» اثر دكتر اسعد احمد علي كه هر سه تفسير ضعفهاي جدي چون رويكرد غير تربيتي بر خلاف نامشان، تفسير ناقص قرآن و... دارند. از معروفترين تفاسير موضوعي تربيتي موجود: «تفسير موضوعي تربيتي» اثر دكتر عليرضا اعرافي؛ «تفسير موضوعي ميان رشتهاي قرآن و علوم: قرآن و تربيت» اثر دكتر رضايي اصفهاني؛ «ملامح التفسير التربوي للقرآن الكريم» اثر ابراهيم بن سعيد الدوسري؛ «التفسير التربوي للقرآن الكريم» اثر هاشم ابو خمسين است. در دو تفسير اخير به معرفي اجمالي مفسر بسنده شد اما به تفاسير موضوعي نخست، اجمالا پرداخته و محاسن و معايبشان بررسي گرديد.