نظريه شرمساري در عدالت ترميمي از نگاه قرآن

عدالت ترميمي، مشتمل بر نظريات مختلفي درجهت مسئوليتپذير نمودن و اصلاح بزه‌كار است، يكي از نظريات در اين حوزه شرمساري است. در اين نظريه جرم زماني كنترل مي‌شود كه اعضاي جامعه از طريق مشاركت در تقبيح بزه‌كار و ايجاد شرمساري در وي، تلاشي منسجم را براي بازپذير كردن بزه‌كار به يك شهروند مطيع قانون در جامعه به كار گيرند. اين موجب بازدارندگي عمومي نسبت به كسي است كه داراي چنين احساسي است. اين نظريه كه در كشورهاي متعددي در حال اجراست، از نظر بن مايه‌هاي معرفتي و اجرايي دچار كاستي‌هايي است. از اين رو در جهت اصلاح مجرم و به تبع آن كاهش جرم با تاكيد بر آموزه‌هاي قرآني در اين زمينه ايده بازگشت و اصلاح استنباط شده است. اين ايده در واقع همان اجراي فرآيند توبه از سوي گناه‌كار هم در بعد فردي و هم در بعد اجتماعي است؛ زيرا اجراي توبه واقعي نه تنها موجب محو آثار گناه مي‌شود، بلكه اميد فرد را در تقويت بندگي افزايش داده و عنصري پويا در جبران و به دست آوردن رضايت الهي است و نيز اسباب مصونيت جامعه از گناه را فراهم مي‌آورد. ضمن اين‌كه مراجعه به اهداف مجازات‌ها در اسلام نشان مي‌دهد كه هدف از كيفر، انتقام جويي نيست بلكه سوق دادن افراد به مراعات حدود و حريم الهي است؛ از اين رو، اين نهاد نيازمند شرايط دروني، بيروني و تكميلي است كه در اين پژوهش پس از مراجعه به منابع تفسيري و فقهي با روش توصيفي و تحليلي به آن پرداخته شده است.