عنوان مقاله :
نحوه برخورد با بُغات در فقه با تكيه بر قرآن كريم
پديد آورندگان :
حسن زاده ، صالح دانشگاه علامه طباطبائي
كليدواژه :
قرآن , فقه اسلامي , بُغات , برخورد
چكيده فارسي :
در منابع اسلامي، كلمه «بغي» را به معناي «ظلم و تعدّي بدون حق، يا قيام و شورش» معنا كردهاند و منشاء انتخاب اين معني، آيه شريفه (الحجرات/9) ميباشد. اين آيه، هرچند اختصاص به قتال و نبرد و جنگ دارد، امّا از آنجاييكه جنگ به غير حق يكي از جرائم سياسي ميباشد، ميتوان دانست كه مراد از «بغي» در اين آيه جُرم سياسي است. روايات وارده در منابع ديني مؤيّد اين مطلب است.اسلام جلوگيري از ظلم و ستم را هر چند به قيمت جنگ با ظالم تمام شود، لازم شمرده است و بهاي اجراي عدالت را از خون مسلمانان نيز بالاتر دانسته است و اين در صورتي است كه مسأله از طرق مسالمتآميز حل نشود. جنگ خارجي مشتمل بر فايدههايي براي امّت است، از جمله اراده امّت را از آلودگيها پاك ميكند و آن را از مراكز ضعف خود آگاه ميسازد و نسبت به مسئوليّت آن حسّاسيّت پيدا ميكند و ارزشهاي تمدّني را در آن به وجود ميآورد، امّا جنگ داخلي به دنبال خود چيزي جز زيان و ويراني و هلاكت ندارد و گاه باعث رسيدن آن به پاياني هولناك ميشود. بر اساس اين آيه، نخستين مسئوليّت مسلمانان، متوقّف ساختن كشتار و بر پا داشتن صلح و سلم است به هر وسيله كه ممكن باشد و اين مسئوليّت همه مردم است، چه آنان نيروي باقي مانده ميان دو گروهاَند، امّا اگر گروه سومي را ميان آنان وارد كنيم، بايد همچون طرفي در مبارزه شركت كند.