حاكميت پارادايم «عدم حجيت اخبار آحاد» بر گفتمان فقهاي شيعي سده 57

ساختارگرايان، از جمله توماس كوهن، به نقش ساختارها در توليد علم معتقدند و تاريخ علم را تاريخ دوره‌هايي مي‌دانند كه از هم كاملاً گسسته هستند و شاخصه هر دوره‌اي از تاريخ علم، ظهور پارادايمي جديد است كه نظريه‌هاي علمي درون آن توليد شده و ظهور پيدا مي‌كند. طبق اين رويكرد، پيشرفت علم در قالب زنجيره‌اي خاص صورت مي‌گيرد كه حلقه اول آن را پيش علم (شبه علم) تشكيل مي‌دهد؛ حلقه دوم را كاركرد علم متعارف، حلقه سوم را بحران علم متعارف، حلقه چهارم را انقلاب علمي و در نتيجه حلقه پنجم يعني بروز علم متعارف جديد صورت مي‌گيرد. مبتني بر اين مدل مي‌توان چرايي مواجهه علماي شيعه با اخبار آحاد را در ادوار مختلف تاريخ تشيع مورد ارزيابي قرار داد. به عنوان مثال سده پنجم تا هفتم را بايد عصر حاكميت پارادايم «اصالت قرائن» دانست. اين پارادايم فقط در دو برهه، يكي آغاز پيدايش خود (مرحله پيش علم) و ديگري دوران اضمحلال خود (مرحله بحران علم متعارف) داراي مخالفيني بود و در بين اين دو مقطع ما شاهد حاكميت بلامنازع پارادايم «اصالت قرائن» هستيم و هيچ عالمي را نمي‌يابيم كه قائل به حجيت اخبار آحاد باشد؛ تا اينكه با فعاليت‌هاي علامه حلي و حلقه فكري ايشان، يك انقلاب علمي (تغيير پارادايم) صورت مي‌گيرد و پارادايم «اصالت سند» بر فضاي علمي مسلط و حاكم مي‌شود و تا زمان ظهور اخباري‌گري اين سلطه را حفظ مي‌كند.