كليدواژه :
نقد برو دل از سرمايه , نظريه ضد سرمايه اي فساد , نظريه اجتماعي , سرمايه اجتماعي
چكيده فارسي :
مقدمه: اين مقاله‌اي انتقادي مربوط به مقاله مهم درشماره 55 فصلنامه رفاه اجتماعي يعني نقد روش شناختي و مفهومي سرمايه اجتماعي فريبرز رئيس‌دانا است. از دهه نود ميلادي سرمايه اجتماعي در ادبيات توسعه به‌عنوان يك پديده مثبت مطرح مي‌شد در مقابل چشم‌انداز ماركسيستي كه همواره سرمايه را به‌عنوان روابط اجتماعي استثمار طبقه كارگر نظريه‌پردازي مي‌كرد. در قضاوت بين اين دو نگاه رئيس‌دانا مدافع موضع اخير است. ازنظر او نظريه سرمايه اجتماعي دو حوزه اقتصاد و غيراقتصاد را بهم آميخته و پژوهشگران را قادر ساخته است مفهوم اجتماعي را در تحليل اقتصادي از درپشتي وارد كنند. برخلاف تلاش دو نظريه‌پرداز اصلي كولمن و پوتنام، اين امر به اين دليل كه مباني سازنده آن متناقض بوده ناموفق بوده است. رئيس‌دانا فاين را به اين دليل كه به سرمايه اجتماعي نگاه انتقادي داشته است مورد تحسين قرار داده است و سرمايه اجتماعي را هم ازنظر مفهومي مبهم و هم غيردقيق مي‌داند و كاربرد آن را موجب نگاهداري پايه‌هاي تبعيض و پذيرش محافظه‌كارانه هنجارهاي مقبول جهان سرمايه‌داري مي‌داند. هرچند او در نقدهاي خود به بن‌فاين اقتدا مي‌كند اما تأكيد بن‌فاين در نقد برودل از سرمايه را از ياد برده است. برودل هم ازنظر جايگاه علمي و هم ازنظر قدرت نظريه‌پردازي از بورديو بالاتر است و به‌ويژه اين پيشنهاد كه سرمايه‌داري از اقتصاد بازار متفاوت است برخلاف اقتصاد بازار دو طبقه ديگر يعني زندگي مادي و اقتصاد سرمايه‌داري در منطقه كدر هستند. در اين مقاله سرمايه اجتماعي به منطقه كدر نسبت داده شده و مفهوم آن به دليل ناروشن بودن با معني آشفته موردانتقاد قرار گرفته است.
روش: روش اين پژوهش انتقادي است كه نقدهاي منطقي و ساختاري در مقاله رئيس‌دانا به دليل نواقص آن موردانتقاد قرار گرفته درعين‌حالي كه نقاط قوت آن تحسين شده است.
يافته‌ها: بزرگ‌ترين نقطه قوت رئيس‌دانا توجه به تغيير مفهومي سرمايه از ديدگاه ماركس به سرمايه اجتماعي است. نقد جابه‌جا شدن نتيجه سرمايه اجتماعي با علت آن ابهام و آشفتگي نيز از نقاط قوت رئيس‌دانا است. بااين‌حال او نتوانسته توضيح دهد چرا اين سرمايه اجتماعي موجب پديدايي دارايي نامشهود مي‌شود. درعين‌حال نكات تاريخي از قبيل مطالعات ايتاليايي پوتنام مغشوش و ارجاعات او نادرست است. با تحليل محتوي نقد رئيس‌دانا، يازده محور در نقد او به مفهوم سرمايه اجتماعي شناسايي شده است، بسياري از اين محورها را بن‌فاين در كتاب خود قبلاً بحث كرده است، اما خلاقيت رئيس‌دانا ارائه نظريه‌اي است كه او خود آن را نظريه ضد سرمايه‌اي فساد اداري نمايده است.
بحث: رئيس‌دانا فقط نقد ماركسيستي از سرمايه اجتماعي را مدنظر قرار داده و نقد مهم پايه‌گذار مكتب فرانسوي آنال را از قلم انداخته است. درنهايت تعريف ضد سرمايه‌اي (به‌جاي سرمايه) رئيس‌دانا از سرمايه اجتماعي به‌ويژه مهم و دوران‌ساز است. در اين مقاله نشان داده شده است كه مي‌توان از طريق نظريه فرناندو برودل تفسيري دقيق‌تر از سرمايه در معني منفي براي فساد اداري ساخت. مؤلف مقاله حاضر ديدگاه رئيس‌دانا در مورد تقابل سرمايه اجتماعي در مقابل نظريات اجتماعي را به‌ويژه در دو نظريه يعني نظريه هويت اجتماعي و قدرت پيوندهاي ضعيف (هرچند رئيس‌دانا مستقيماً به آنها اشاره نكرده است) مورد تقدير قرار مي‌دهد و پيشنهاد فاين در مورد حذف سرمايه اجتماعي از قاموس نظريه اجتماعي به دليل ناتواني آن در تبيين پديده اجتماعي را تأييد مي‌كند. مؤلف مقاصر حاضر ديدگاه رئيس‌دانا را براي توصيف نظريه ضد سرمايه‌اي فساد گسترش داده است. اعتراض رئيس‌دانا به ايده سرمايه اجتماعي بر مبناي زمينه و تلويحات نادقيق تحسين شده است. مقاله حاضر اكثر انتقادات او را پذيرفته اما بر برخي از خطاهاي او نيز تأكيد كرده است.
چكيده لاتين :
Introduction: This article is a critical
paper related to outstanding paper,
namely “Methodological and meaning
critique of social capital” by Fariborz
Raisdana in the 55th issue of the Journal
of Social Welfare. Since the early
1990s the social capital appeared in
the development lexicon as a positive
phenomenon, in contrast to Marxist
perspective that has always been theorized
capital as a historically – specific
social relation of class exploitation. In
judging between two views, Raisdana
defends the latter position. Theory of
social capital mixed two domains “economic”
and “non –economic” and allows
researchers to import the concept
of social in economic analysis through
the backdoor. İn spite of two major theorists
Coleman and Putnam this effort
was unsatisfactory, because of its contradictory
foundation and its impoverished
notions of both the economic and
social. Raisdana praises Fine because
he critically regarded the issue and
considered it as being contained dis-crimination as well as a vague and inaccurate
and insists that the word social
capital was based on conservative acceptance
of capitalist accepted norms.
However, in his critics, he follows Ben
fine, but he forgets Fine emphasis on
Braudel’s critic of capital. Fernando
Braudel is superior to Beurdiue in
both scientific status and theoretical
power in critical view on capital construct,
Especially his suggestion that
capitalism is something different from
the market economy. Unlike the market
economy two categories, namely material
life and capitalist economy were in
shadowy zone. In the current article the
social capital is attributed to this shadowy
zone and criticized as a fuzzy concept
with illdefined meaning.
Method:The method was a critical study
that rational and structural critiques have
been criticized in Raisdana’s article due
to its shortcomings, while its strengths are
admired.
Findings:The most significant strength
of Raisdana was his attention to the notion
of transforming capital in Marx
view to its reconceptualisation in social
capital (SC), his critique of replacing
consequence of SC with causation,
vagueness and ambiguity of SC is his
strength.However, Raisdana can’t ex-plain intangible asset in SC, also Raisdand
confused historical pionts such as
Italian studies of Putnam and his references
are wrong. By content analysis
of Raisdana’s article eleven axes in his
critiques to SC concept are recognized,
however many of them were discussed
by Ben fine and Raisdana adopted his
view points, But Raisdana creativity
was the theory presented by him that
he coined it an Anicapital theory of official
corruption.
Discussion: Raisdana notices only
marxistian critic of social capital and
neglects the outstanding scientist of
Annals school. Ultimately, Raisdana’s
definition of anti-capital (instead of
capital) of social capital is particularly
important. It has been shown in this
paper that it is possible to construct a
more precise interpretation of capital
in the negative sense of corrupt administration
through Fernando Braudel’s
theory.
The author of the current paper acknowledges
Reisdana on social capital
versus social theories, especially
in (not mentioned by him) these two
theories, namely social identity theory
and strength of weak ties, and confirms
Fine’s suggestion to omit social capital
word from social theory because of its incapability to explain social phenomena.
The author expands Raisdana’s
statement of “Anticapital theory of corruption”.
Raisdana’s protested to the
idea of social capital based on inaccurate
ideas is praised. The article accepts
most of his criticisms, but emphasizes
some of his mistakes.
